Herbi çevriliş ve ya çevriliş ölke içerisindeki bir qüvvenin mövcud hakimiyyeti devirib iqtidarı ele keçirmesidir. Bu hereketi herbçiler ve ya ordu etdikde ise herbi çevriliş adlandırılır. Adeten bir qayda olaraq herbçiler mövcud hakimiyyetin uğursuzluqları, ölkede sosial-iqtisadi ve ya herbi-siyasi, siyasi problemleri hell ede bilmemesini esas getirerek hökumetleri istefaya gönderir, hakimiyyeti ele keçirirler.

Herbi çevrilişlerin bir sıra tesnifatları mövcuddur. İlk ve esas tesnifat herbi çevrilişlerin “qanlı” ve “qansız” olaraq ayrılmasıdır. Qanlı çevrilişler böyük sayda insan ölümleri, kütlevi qetliamlar, çevrilişe qarşı çıxan kütlelerin ordu terefinden qetle yetirilmesi ve elece de çevriliş neticesinde baş veren vetendaş müharibesinin sebeb olduğu qırğınlara göre adlanır.

Qansız çevrilişler ise ciddi silahlı qarşıdurma ve etiraz olmadan baş veren, insan telefetının olmadığı ve ya cüzi olduğu çevrilişlere deyilir.

Meselen, bir neçe hefte evvel Myanmada (Birma) baş veren çevriliş qansız çevriliş adlana biler. Çünki herbçilerin gece iken hökumet rehberlerini hebs ederek faktiki hakimiyyeti ele keçirmesi ölkede ciddi etiraz ve qırğınlara sebeb olmadı.

Myanmada herbi çevriliş: Ölke lideri hebs edildi

Adeten bu cür çevrilişler zamanı ordu gece vaxtı herekete keçir, dövlet ve hökumet başçıları, nazirler, hakim siyasi teşkilatın liderleri hebs olunur, daha sonra resmi TV ve media orqanları nezarete götürülür. Ardınca paytaxtın esas dövlet qurumlarının binaları, strateji obyektler nezarete götürlür ve seher ordu mövcud siyasi rehberliyi seriştesizliyi, ölkede yaranmış veziyyete göre ittiham ederek hakimiyyeti ele keçirdiyini elan edir.

Mayanma, 2013-ci il Misirde baş veren çevrilişler 21-ci esrde herbi çevrilişlerin klassik nümunesi hesab oluna biler. Ancaq Myanmadan ferqli olaraq Misirde devrilmiş siyasi qüvvenin terefdarları meydana çıxaraq etiraz edib ve neticede ordu ile toqquşmalarda yüzlerle dinc insan qetle yetirilib.

Mısır Darbe Rejiminin

[1] 2 3 ... 5 >>