uyğurlara qarşı etnik temizleme apardı.

1997-ci ilde Qulca hadiseleri neticesinde, Çin polisi uyğurlara qarşı işgence heyata keçirdi. Mehz Qulca hadiseleri dünya ictimaiyyetinin, beynelxalq insan haqları teşkilatlarının diqqetini celb etmekle, uyğur problemini diqqet merkezine çekdi.

Mao Tszedunun uyğur siyaseti.

Çindeki mövcud rejimin banisi Mao Tszedun kommunist partiyasının 1945-ci ildeki 6-cı qurultayında milletçi hökumeti qınayaraq, etnik azlıqların hüquqlarını tanımağa çağırmışdı. Mao, iqtidara gelecekleri teqdirde uyğurlara, Tibet ve monqollara öz müqedderatını teyin etme hüququ vereceyini elan etmişdi. Mao Tszedun hetta demişdi ki, uyğurlar isteyerse Çinden ayrıla biler ve ya federativ sistemde yaşaya da bilerler.

Lakin, Tszedun uyğurları aldadır. O, hakimiyyete geldikden sonra uyğurlara verdiyi söze xilaf çıxır ve uyğurların federasiya teleblerini “tarix ve sosializm düşmenliyi” kimi ifade edir. Mao, uyğurlara ne müsteqillik, ne de federasiya subyekti haqqını tanıyır. Hetta o, uyğurların Sincan eyaletinin adının deyişdirilib Türküstan qoymasını da redd edir. Gördüyünüz kimi, Mao Tszedun uyğurları aldadır ve onlara verdiyi vedleri yerine yetirmir. Ölkede Mao enenelerine söykenen kommunist rejim qurulur. Belelikle, 1955-ci ilin oktyabrında Mao Tszedunun kommunist rejimi bölgenin adını Sincan-Uyğur Muxtar Bölgesi menasını veren “Sincan Vey Vu Er Zi Ziçu” adını verir. Herçend, Mao Tszedun kommunist inqilabını heyata keçirmemişden qabaq bölgeye Uyğurustan adının da verile bileceyini ved etmişdi.

Mao Tszedun rejimi uyğurların assimlyasiyasını da bir terefden heyata keçirirdi. Bele ki, rejim Şerqi Türküstan xalqını uyğur, qazax, qırğız, tatar, tacik, sibo, solon, mançur, hui (Çinli müselman) monqol, kalmık kimi etniklere bölüb, onları parçalamaq ve dominant etnos olan xan çinlilerı assimlyasiya siyasetini aparırdı. Tszedunun “medeniyyet siyaseti” Şerqi Türküstan ehalisini eritmeyi öz meqsedi kimi görürdü. Hetta uyğurların min ilden artıq istifade

<< 1 [2] 3 4 >>