Elm özlüyünde çox geniş anlayış olub bir çox saheleri ehate etsede, bu gün xüsusi menada elm dedikde esasen empirik, yeni tecrübi elmler ve riyaziyyat, tarix kimi diger elmler nezerde tutulur. Empirik elm, nezeriyye ve müşahide esasında inkişaf edir. Nezeriyye ise yalnız isbat olunması mümkün olmatan hipotez olduğundan, müveqqeti xarakter daşıyır. Nezeriyye induksiya ve deduksiya kimi metodların kömeyi ile sınaqlardan keçirilir. Tecrübeden alınan melumatlar her defe nezeriyye ile uyğun gelse de sonradan tecrübeden alınan neticelerin nezeriyye ile ziddiyet yaratmayacağı fikrini eminlikle demek olmaz. Bununla bele tecrübe her defe nezeriyyenin proqnozları tesdiq etdikde nezeriyye olan inam möhkemlenir.

Felsefe ise empirik elmin tedqiqat obyekti olmayan mövzuları, öz sferasına alınır. Mentiq qanunlarının kömeyi ile bir növ düşünce sistemi formalaşdırır. Hemçinin, bezen elme yol gösterir, bezen de elmin geldiyi neticelerden faydalanır. Elmin eksine olaraq, her növ felsefi ve dini inancların cavab axtardığı metafizik mövzular haqqında fikir söylemeye çalışır.

Evvelki dövrlerde felsefe empirik elmin tedqiqat obyekti olan mövzular haqqında da fikir söyleyirdi, lakin günümüzde felsesefenin fiziki dünya haqqında söylediyi fikirlerin elm üçün böyük bir ehemiyyeti yoxdur. Çünki fiziki dünya üçün empirik müşahide, düşünce ile gelinen neticeden daha etibarlı hesab olunur, lakin elmin gücünün çatmadığı mövzularda ise felsefe söz sahibi olmağa davam edir.