yehudi dinine mexsus Xasta İbn Şahrudun Xezer xaqanı İosife mektubudur. Bu mektub tesadüf neticesinde tapılıb. Sonradan Kopkalçov terefinden tercüme edilen hemin kitab, qarpız satan bir kişinin arabasından tapılmışdı. Bu menbe esasında İosif ona gönderilen suallara bir-bir cavab verir ve bununla da neinki xezerlerin soy kökünü araşdırmaq mümkün olur, eyni zamanda onların qonşu xalqlarla olan münasibetleri de aydınlaşır. Meselen fransız tarixçilerinin ekseriyyeti mehz hemin o mektuba esaslanaraq, bele qeyd edirler ki, yeni İosifin özünün qeyd elediyi kimi, biz Ermeniyyeden çıxmış bir xalqıq. Tamaşaçılar Ermeniyye ile Hayastan sözünü qarışdırmasınlar. Ermeniyye tamamile başqa mefhumdur, Hayastan ise başqa. Söhbet tarixi Ermeniyye vilayetinden gedir. İosif menbede qeyd edir ki, biz Toqormanın övladlarıyıq. Toqormadan töreyen o biri xalqlar arasında albanların adlarını çeke bilerik. Hetta kartfeller de öz soy kitablarında Toqormadan törediklerini qeyd edirler. Ve ermenilerin özleri de. Yene deyirem söhbet haylardan getmir. Gürcü qaynaqları bunu birbaşa tesdiq edir. Düzdür, sonradan deyirler ki, xezerler mehz ele skitlerdir. Burada da tebii ki, bu qanunauyğunluq var. Çünki skitlerin, kimmerlerin özlerinin de türk menşeli olmaları heç bir şübhe doğurmur.

Linqvistik tedqiqatlar neticesinde melum olur ki, xezerlerin dili, bugünkü türk dillerinin qerb qoluna aiddir. Oğuz ve qıpçaqlar da türk dillerinin qerb qoluna aid olunurlar. Oğuz-qıpçaq dilinden qalmış abidelerin çoxunda xezer kelmelerini tapmaq mümkündür. Meselen böyük tarixçilerden Danlab, Arto Monaf tesdiq edirler ki, xezerler türk dilinin qerb qolunda danışıblar.

Xezer-bulqar savaşları: şimala ve Dunaya doğru türk köçü

Xezerlerin xaqanlıq olaraq tarix sehnesine çıxmaları daha çox 634-cü il götürülür. Ancaq qeyd elemek lazımdır ki, Göytürk xaqanlığının Qerb ucunu teşkil eden xalqlar içerisinde barsinler, suvarlar, bulqarlar ve xezerler vardı. Göytürk xaqanlığının Qerb qanadı mehz bu tayfaların

<< 1 [2] 3 4 ... 6 >>