münasibetler dostcasına idi. Serhedyanı erazide ehalinin sayı az idi, serhedin haradan keçmesi, çaydakı boş adaların kime mexsus olması mübahise doğurmurdu ve mançju balıqçılar Amurda ve dinc toqquşmalara sebeb olmurdu. Mançjur balıqçılar ise Amur ve Ussuri çaylarında dinc şekilde balıq tuta bilirdiler.

Paris Sülh Konfransından (1919-cu il) sonra dövletler arasındakı serhedlerin bir qayda olaraq (mütleq deyil) çayın esas farvaterinin ortasından keçmesinin lazım olduğuna dair müddea ortaya çıxdı. Qeyd edek ki, bu müddea mütleq deyildi. Bununla yanaşı beynelxalq müqavilelerin ve razılaşmaların geriye qüvvesi olmadığı da nezere alınmalıdır. Buna baxmayaraq 1950-ci illerin sonlarında – ÇXR beynelxalq nüfuzunu artırmağa can atarken, Tayvanla münaqişeye girende (1958) ve Hindistanla serhed müharibesinde iştirak etdikde (1962) – Çin selahiyyetlileri yaranmış yeni veziyyetde serhed müddealarını behane ederek aktiv şekilde sovet-Çin serhedine yeniden baxılmasını teleb etmeye başladılar. Qeyd etmek yerine düşer ki, ÇXR her iki münaqişeden (Tayvanla ve Hindistanla olan münaqişeler nezerde tutulur) qalib ayrılmışdı. Bu ise resmi Pekinde öz gücüne inam yaratmışdı. Sovet rehberliyi serhed meselesine baxmağa buna hazır olduğunu açıqlayır ve 1964-cü ilin fevralında serhed meseleleri ile bağlı meslehetleşmeler başlayır, ancaq bu meslehetleşmeler neticesiz qalır. Hemin dövrde Çinde başlanan “Medeni inqilab” (1966-1976) SSRİ ile Çin arasında ideoloji fikir ayrılıqları yaratmışdı. 1968-ci il “Praqa baharı”ndan sonra ÇXR rehberliyinin SSRİ-nin “sosialist imperializmi” yoluna qedem qoymasını elan etmesinden sonra iki kommunist ölkesi arasında münasibetler xüsusile keskinleşir. Ada meselesi Çin terefinden artıq sovet revizionizmi ve sosial-imperializmin simvolu kimi teqdim edilmeye başlanmışdı.

Çinle münasibetlerin qarşılıqlı olaraq keskinleşmesinden sonra sovet serhedçileri serhedin deqiq keçme xetti meselesine son derece ciddiyyetle yanaşmağa başlayırlar. Çin terefi beyanat

<< 1 2 [3] 4 5 ... 9 >>