direniş gösteren cesur ve yenilmez bir ideya adamı idi.

1920-ci ilde, Cümhuriyyet devrildikden sonra hebs edilen Yusif Ziya hemyerlisi ve dostu Nerimanovun zemaneti ile hebsden azad edilmiş, böyük tecrübesi ve herbi bacarığı nezere alınaraq Naxçıvana herbi komissar teyin edilmişdir. Talıbzadenin Osmanlı ve Qacar paşaları ile yaxşı elaqeleri Naxçıvanın tehlükesizliyini möhkemletmeye xidmet etmişdir.
Lakin... Yusif Ziya ideya ve azadlıq adamı idi. Rus esaretine düşmen idi. Az zamanda Nerimanovla yolları ayrılır.
Yusif Ziya Talıbzade yeni revanş götürmüş rus-bolşevik işğalına qarşı vuruşmaq üçün Naxçıvandan Türküstana yollanır. Türküstan müqavimet herekatına - basmaçılara rehberlik eden Enver Paşanın müavini olur.
1923-cü ilde Yusif Ziya bolşeviklerle döyüşde helak olur. İşğalçı düşmen bu son döyüşde basmaçıları Amu-Derya kenarına sıxışdırır. Yusif Ziya bir çox silahdaşları ile bu qorxunc çayı keçmek üçün özlerini suya vurmalı olurlar. Lakin... uzunluğuna göre Nİlden sonra ikinci, iti axışına göre Missisipiden sonra ikinci olan Amu-Derya... bu Turan igidine keçid vermir... bir sıra müqavimetçiler kimi o da çayda boğulur...
Türküstan şehidi Talıbzadenin hemin vaxt cemi 46 yaşı vardı.

Yusif Ziya bir sıra ehemiyyetli eserlerin müellifidir. O, Rusiyada olarken "Po Rusi" adlı yol qeydleri yazmış, Bakıda neşr etdirmişdir. Lakin bu kitab Rusiyanın gerçek mahiyyetini açdığına göre bütün satış nöqtelerinden ve kitabxanalardan bir-bir toplanaraq mehv edilmişdir. Teessüf ki tarix elmimiz rus işğalına misilsiz direniş gösteren bu böyük mücahidin heyatını öyrenmekde maraqlı olmadığı kimi o yasaq kitabın izine düşmekde de hevesli deyil...

Yusif Ziya Talıbzade... adı rus işğalı terefinden yasaq edilmiş böyüklerimizden biridir. Onun heyatı ve yaradıcılığı hele de öyrenilmemişdir. Hele de onun Cümhuriyyet dövründeki komandanlıq fealiyyetinin üzerinden susaraq keçilir....

Yusif Ziya Çanakkale qazisidir...
Cümhuriyyetimizin Daxili Qoşunlarını qurmuş

<< 1 [2] 3 >>