Dağ yehudileri eslinde biz bildiyimiz Sami-Hami dil ailesine mensub olan xalq deyil, iudaizm (yehudilik) dinini qebul etmiş tatlardır. Onların dili de tat dilinin ferqli dialektidir, yeni İsrail yehudileri (ivritler) ile eyni dilde danışmırlar. İsrail yehudileri ivritler olub, ereblerle emiuşaqlarıdırlar, yeni Sami-Hami ailesine mensubdurlar. Bu ailede bu iki xalqla yanaşı berberler, tuareqler, maltalılar ve s. xalqlar da var. Heç İsrailde yaşayan ve özünü yehudi sayan israillilerin bir qismi de ivrit deyil. Onlar bura II Dünya müharibesinden sonra köçürülmüş germandilli xalqlardır (esasen Polşa, Çexiya, Macarıstan ve Almaniyadan). Mesele burasındadır ki, iudaizm dinini qebul eden ekser xalqlar öz etnik kimliklerini itirib, qısa müddetde yehudi dini vasitesile yehudi xalqına assimilyasiya olunurlar. İudaizm dinini qebul eden xalqlar ele de çox deyil. Türkdilli xalqlardan keraim ve krımçaklar da yehudi dinine mensubdurlar. Şübhesiz bu iki xalq öz etnik kimliyinden çoxdan uzaqlaşmışdır. Elece de dağ yehudileri esl etnik kimliklerinden çox uzaq düşübler. Onlar da tat olduqları (Hind-Avropa ailesinin İran dil qrupu) halda yehudilik etnosuna assimilyasiya olunublar. Ekseriyyeti daha evveller ivrit dilini bilmirdi. Amma indi çoxu ivrit dilini bilir. 80-ci illerin sonunda Quba ve Xaçmazdan İsraile köçen dağ yehudilerinin en böyük problemi mehz ivrit dilini bilmemekleri olmuşdu.
Amma bu o demek deyil ki, Azerbaycanda yaşayan bütün yehudiler ivrit olmayıb. Şübhesiz ivrit yehudiler de ölkemizde yaşamışdır ve yaşamaqdadırlar. Burada söhbet yalnız dağ yehudilerinden gedir, onlar yene de deyirem, ivrit deyil, iudaist tatlardır.
Sonda qeyd edim ki, hazırda İsrail-Felestin münaqişesinin tezlikle bitmesini arzu edirem ve günahsız insanların ölmesine üzülürem.

P.S. Bu fikirleri qebul etmeyen dostlar da ola biler, onların da fikrine hörmetle yanaşmaq lazımdır.