mübarize apanr. Qafqaz müselmanlarının Bakı (1917-ci il, aprel) ve Rusiya müselmanlannın Moskva (1917-ci il, may) qurultaylarında öz mövqeyini uğurla müdafie edir. Moskva qurultayında onun Azerbaycan dilinde etdiyi çıxışda ireli sürülen "Milli-mehelli (erazi) muxtariyyet" proqramı Ehmed Salikovun "milli-medeni muxtariyyet" proqramından ferqli olaraq böyük ses üstünlüyü ile (446:291) qebul olunur. Bu, Rusiyanın türk xalqları arasında onun nüfuzunu daha da artırdı. Neticede o, Rusiyanın gelecek dövlet idareçiliyi formasını müeyyen edecek Müessisler meclisine Azerbaycanla yanaşı Türküstandan da deputat seçildi. 1917-ci ilin iyununda "Müsavat”la Nesib bey Yusifbeylinin başçılıq etdiyi "Türk Edemi-Merkeziyyet" Partiyası birleşdi. Resulzade birleşmiş "Türk Edemi-Merkeziyyet Firqesi Müsavat”ın sedri oldu. 1917-ci ilin oktyabrında "Türk Edemi-Merkeziyyet Firqesi Müsavat”ın 1-ci qurultayında M.E.Resulzade partiyanın Merkezi Komitesinin sedri seçildi. O, qurultaydakı çıxışında partiyanın mübarize istiqametini müeyyen ederek bildirdi: "Milli istiqlala malik olmayan bir millet, hürriyyet ve medeniyyetini de hifz ede bilmez. İnsanlara hürriyyet, milletlere istiqlal". Lakin Oktyabr çevrilişinden (1917-ci il) sonra Rusiyada bolşevik irticası ve yeni milli esaret dövrü başlandı. Silah gücüne keçmiş Rusiya imperiyasının serhedlerini berpa etmek siyaseti yeridildi. Bakıda ve onun etraflarında hakimiyyeti ele keçiren S.Şaumyamn bolşevik-daşnak güruhu Azerbaycana "muxtariyyet" evezine "mezarıstan" ved etdi ve 1918-ci ilin martında Bakıda ve bunun ardınca ölkenin diger bölgelerinde Azerbaycan xalqına qarşı kütlevi soyqırımları töredildi. Mart soyqırımı zamanı milli-istiqlalçı qüvvelere başçılıq eden "Müsavat”ın binası ve "Açıq söz"ün redaksiyası yandırıldı. Bu zaman Resulzade milli azadlıq herekatının diger görkemli nümayendeleri ile birlikde Qafqazın Rusiyadan aynlaraq müsteqil konfederasiya dövleti yaratması ve Türkiye ile sülh danışıqlarına girmesi uğrunda mübarizeye başlayır ve

<< 1 2 [3] 4 5 ... 9 >>