Seyid Cefer Pişeveri (1892-1947)

İctimai-siyasi xadim. İranda (xüsusile Cenubi Azerbaycanda) inqilabi herekatın görkemli xadimlerinden biri, publisist.

12 iyun 1892-i il tarixinde Cenubi Azerbaycan, Xalxal mahalının Zaviye kendinde, yoxsul ruhani ailesinde anadan olmuşdur. İlk tehsilini doğulduğu kendde alan Seyid Cefer 12 yaşında ailesi ile birlikde Bakıya (Bülbüle kendine) köçmüşdür. 1913-cü ilde Xırdalan kendinde mekteb açmışdı. ilde Pişeveri "Edalet" partiyasına daxil olmuş, Neriman Nerimanovla sıx emekdaşlıq etmişdir. Bu dövrde o, hem de Bakıdakı "İttihad" medresesinde ders demişdir.

1918-ci ilde İran "Edalet" partiyası Merkezi Komitesinin üzvü seçilmiş ve partiyanın resmi orqanı olan "Hürriyyet" qezetinin mesul redaktoru teyin olunmuşdur. Bununla yanaşı, "Azerbaycan füqerası", "Zehmet sedası", "Füqera sedası", "Bakı fehle konfransının exbarı" qezetlerinde meqalelerle çıxış etmişdir. Pişeveri bu dövrde Genc İşçiler İttifaqının orqanı olan "Yoldaş" jurnalının mesul redaktoru vezifesinde de çalışırdı. 1918-20-ci illerde İranın bir sıra şeherlerinde "Edalet"in yerli teşkilatlarının yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir. O, irtica ve imperializm, müstemlekeçilik ve despotizm eleyhine mübarizede İran xalqlarının ittihad ve ittifaqının temin olunmasmı başlıca şert hesab edirdi.

1920-ci ilin yanvarında, eyni zamanda, " Yoldaş" jurnalının redaktoru olan Pişeveri "Yaşasın müsteqil Azerbaycan Şura Hökumeti" adlı meqale ile çıxış etmişdir. Pişeveri Şura hökumeti uğrunda çıxış etse de, o, Azerbaycanın müsteqilliyinin terefdarı idi.

Pişeveri "Edalet" partiyasının Gilan Respublikası hökumetinin sedri Kiçik xanla danışıqlar aparmaq üçün 1920-ci il mayın 23-de Reşte gönderdiyi nümayende heyetine başçılıq etmişdir. Uğurla keçen danışıqlardan sonra Pişeveri Kiçik xan hökumetinde xarici işler komissarı vezifesine teyin olunmuşdur. Hemin ilin iyununda İran Kommunist Partiyasının (İKP) Enzelide keçirilen I qurultayında İKP MK-nın 15 üzvünden biri seçilen Pişeveri

[1] 2 >>