Neriman Nerimanov (1870-1925)

Görkemli ictimai-siyasi ve dövlet xadimi, yazıçı, publisist, hekim.

Nerimanov Neriman Necef oğlu 1870-ci il, 14 aprel tarixinde Tiflisde anadan olub. İlk tehsilini Tiflis müselman ruhani mektebinde almışdır. Qori seminariyasını bitirdikden (1890) sonra, Tiflis quberniyası Borçalı qezasının Qızılhacılı kendine müellim teyin olunmuşdur. 1891-ci ilde Bakıya gelerek, geniş fealiyyete başlamış, Bakıda türk-müselman ehali üçün ilk xalq qiraetxanası teşkil etmiş (1894), bir sıra Şerq ölkelerinden, Rusiyadan qiraetxana üçün edebiyyat almışdır. 1894-cü ilde Nerimanovun "Nadanlıq" pyesi Azerbaycan dilinde çap olunmuş, 1895-ci il yanvarın 15-de ise ilk defe Bakıda tamaşaya qoyulmuş, elde olunan gelir qiraetxanaya verilmişdir. Bu dövrde Nerimanov "Dilin belası", yaxud "Şamdan bey" (1895), "Bahadır ve Sona" (1896-1908), "Nadir şah" (1899) eserlerini, bir çox publisistik meqaleler, Azerbaycan ve rus dillerini öyrenenler üçün derslikler yazmışdı. Azerbaycan dramaturgiyasında ilk tarixi dram olan "Nadir şah" pyesi çap olunsa da, tamaşaya qoyulmasına yalnız 8 ilden sonra icaze verilmişdi. Nerimanovun edebi-publisistik fealiyyeti cemiyyeti etaletden qurtarmağa, türk-müselman ehalinin milli oyanışına xidmet etmişdir. 1896-cı ilin mayında Bakı realnı mektebinde ştatlı müellim vezifesine teyin olunmuş Nerimanov 1902-ci ilde ekstern qaydası ile imtahanı vererek, Bakı kişi gimnaziyasını bitirmek haqqında kamal attestatı almış ve hemin ilde Odessadakı Novorossiya Universitetinin tibb fakültesine daxil olmuşdur. Odessada oxuyarken bir qrup telebe ile Baxçasaraya (Knra) gederek, orada teatr tamaşaları vermiş, İsmayıl bey Qaspralı ile görüşmüşdür. Nerimanov bu görüş barede yazırdı ki, "bir-birimizin derdinden ve meqsedinden xeberdar olduq''.

Nerimanov siyasi fealiyyete Odessada telebe herekatında başlamış, çar hökumeti universiteti müveqqeti bağladıqdan sonra Bakıya qayıtmış, sosial-demokrat "Hümmet” teşkilatına daxil olmuş, hemin teşkilatın

[1] 2 3 ... 12 >>