milli adet-eneneleri qorumuş, elm, maarif ve medeniyyetin inkişafına qayğı göstermişdir. Onun bu fealiyyeti birmenalı qarşılanmamış, eleyhine geniş kampaniya aparılmışdır. Nerimanov fealiyyete başlayarken Azerbaycan artıq İrevan ve Derbend erazilerini itirmiş, Zaqatala, Zengezur, Naxçıvan, Qarabağ ve Bakının taleyi ise mürekkeb olaraq qalırdı. Onun qetiyyeti sayesinde Naxçıvan, Qarabağ, Zaqatala Azerbaycanın terkibinde saxlanılmış, Bakı Azerbaycanın paytaxtı kimi tanınmışdır. O, Naxçıvanın Azerbaycanından tecrid olunmaması üçün Mehriden yol almaqdan ötrü ardıcıl mübarize aparmış, Zengezurun ise Azerbaycandan ayrılmasının qarşısını ala bilmemişdir. Azerbaycanı sovet Rusiyasının müttefıqi, müsteqil bir respublika kimi gören Nerimanov qarşılıqlı etimad esasında merkezle Azerbaycan arasında siyasi ve iqtisadi hüquqların bölgüsü, Bakının milli simasının itirmesinin qarşısının alınması, milli ve dini enenelerin qorunması uğrunda ardıcıl mübarize aparmışdır. Merkezin Azerbaycana qerezli münasibetini, ruslara, ermenilere ve b. qeyri milletlere xüsusi imtiyazların verilmesini pisleyerek, "kommunist cildine girmiş daşnakların" mekrli fealiyyetini ifşa etmişdir. O, Azerbaycan nümayendesinin bilavasite iştirakı olmadan merkezde Azerbaycana aid heç bir meselenin müzakire edilmemesini, merkezi strukturlarda Azerbaycanın tam selahiyyetli nümayendelerle temsil olunmasını, neft istehsalına ve satışına Azerbaycan hökumetinin nezaretinin artırılmasını teleb etmişdir. Milli ordunun, aviasiyanın, neqliyyat sisteminin yaradılmasına diqqet yetirmiş, Bakı-Culfa demiryolunun, Bakı-Tiflis-Batum neft kemerinin çekilmesini başa çatdırmışdır.

Nerimanov Şerq xalqlarının Qerbin müstemleke zülmünden xilasını öz mübarizesinin başlıca amalı saymışdır. 1920-ci ilin sentyabrında Kommunist İnternasionalı İcraiyye Komitesi (KİİK) terefınden Bakıda çağırılan Şerq xalqlarının 1-ci qurultayının hazırlanması ve keçirilmesinde feal iştirak etmiş, KİİK yanında teşkil olunmuş "Şerq Xalqlarının Tebliğat ve

<< 1 ... 5 6 [7] 8 9 ... 12 >>