Azerbaycan Respublikası – sahesi 86,6 min km2; ehalisi 8,5 mln. nefer; paytaxtı Bakı şeheri.
Her bir ölkenin iqtisadi-coğrafi mövqeyi (İCM) bir sıra amillerle teyin edilir:
1) neqliyyatla bağlı (sıx şebekenin olması, Dünya okeanına çıxışın olması);
2) qonşuluq amili (dost ve ya reqib ölkelerle hemserhedd olması, serhedlerin rahat keçile bilmesi ve s.);
3) tebii şerait ve tebii ehtiyatlar. Fiziki coğrafi mövqeden ferqli olaraq İCM-in ehemiyyeti deyişe bilir. Bu, dünyanın siyasi heyatında baş veren hadiselerden, elmi-texniki tereqqiden, qonşu ölkeler arasındakı münasibetlerden asılı olur.
Azerbaycanın İCM-i ümumen çox elverişlidir. Beleki, dost Türkiye ve İranla hemserheddir, Xezere ve onun vasitesile Dünya Okeanına çıxışı var, Avropa ile Asiya arasındakı mühüm yolların üstündedir. Qedim “İpek yolu”nun (TRACEKA proqramı çerçivesinde) berpa olunması da İCM-in müsbet ceheti sayılır. Bu yol Abşeron, Kür-Araz ve Gence-Qazax iqtisadi rayonlarından keçse de bütün respublikanın inkişafına tesir gösterir.
İCM-zin menfi cehetleri de var: Ermenistanla uzun serhedler, Rusiya ile serhedlerin hündür dağlardan keçmesi, Türkiye ile serhedin qısa olması, Dünya Okeanına birbaşa çıxışın olmaması.
Azerbaycan 5 dövletle quru serhedlerine malikdir:
Şimalda Rusiya ile (391 km),
şimal-qerbde Gürcüstanla (471 km),
qerbde Ermenistanla (en uzun serheddir 1.007 km),
cenub-qerbde Türkiye ile (13 km),
cenubda İranla (765 km).
Quru serhedlerinin ümumi uzunluğu 3.475 km-dir. Şerqde Azerbaycan 825 km (samur çayının mensebinden Astara çayının mensebine qeder) Xezer suları ile ehatelenib. Azerbaycan Xezer vasitesile 4 ölke ile su serhedlerine malik olur: Rusiya, Qazaxıstan, Türkmenistan ve İran.
Bakı ile Qazaxıstanın Aktau, Türkmenistanın Türkmenbaşı ve Bektaş limanları arasında gemi-bereler fealiyyet gösterir. Bu gemi-bereler Avropa ve Asiya ölkeleri arasında iqtisadi-ticaret elaqelerinin artmasına şerait yaratdı.

Qonşu ölkeler arasında medeni, iqtisadi ve siyasi elaqeler mövcud

[1] 2 3 >>