Azerbaycanın Rusiya bazarına daxil olması bu işi daha da süretlendirmiş Azerbaycanın tedqiqi işine bir çox tanınmış mütexessisler celb olunmuşdur.
1836-cı ilde Sankt-Peterburqda Cenubi Qafqazın statistikasına, etnoqrafiyasına ve maliyyesine aid toplular neşr edilmişdir. Bu topluların III cildi Şirvan, Talış, Qarabağ, Şeki, IV cildi Bakı, Quba, Derbend eyaletlerine hesr edilmişdir. Eyaletlerin tesviri xüsusi proqrama müvafiq olaraq ardıcıl ve aydın verilmişdir.
Artıq XIX esrin ortalarında Azerbaycanın, elece de bütün Qafqazın öyrenilmesi sahesinde aparılan işler Tiflisde merkezleşdirilmişdi. 1851-ci ilde burada yaradılmış Rusiya Coğrafiya Cemiyyeti Qafqazın, o cümleden Azerbaycanın öyrenilmesinde de çox böyük nailiyyetler elde etmişdir. Cemiyyetin rehberliyi ile aparılan tedqiqatların neticeleri «Qafqaz haqqında xeberler», «Rusiyada coğrafiya cemiyyetinin Qafqaz şöbesinin xeberleri», «Qafqaz teqvimi» ve s. toplularda neşr edilmişdir. Toplularda Azerbaycanın tebietine, ehalisine, teserrüfatına, etnoqrafiyasına ve medeniyyetine hesr edilmiş xeyli meqale var. Cemiyyetin Qafqaz şöbesinde rus alimleri N.V.Xanıkov, Ş.İ.Xorzikov, Q.A.Abix, V.V.Dokuçayev, K.A.Satumvin, İ.V.Ma­yevski ve b. fealiyyet göstermişler.Cemiyyetde çalışan Azerbaycan ziyalıları yerli tebietin, etnoqrafiyanın, ehalinin ve şeherlerin ilk tedqiqatçıları olmuş ve meqalelerini hemin cemiyyetin metbuat orqanlarında neşr etdirmekle, Azerbaycan coğrafiyasını zenginleşdirmişler.Meşhur Azerbaycan filosofu ve dramaturqu M.F.Axundov bu cemiyyetin feal üzvü idi. Azerbaycanın ilk coğrafi toponimikası onun adı ile bağlıdır.
M.S.Şahtaxtlı (1846-1881), E.İ.Şahtaxtinski (1853-1913), İ.N.Qutqaşınlı (1806-1869) ve b. Azerbaycan ziyalıları coğrafiya cemiyyetine yaxından kömek etmişler.
Memmedağa Şahtaxtinski 1900-cü ilden Rusiya Coğrafiya Cemiyyetinin Qafqaz şöbesinin heqiqi üzvü olmuşdur. O, Parisde, İstanbulda, Leypsiqde, Avropanın ve Rusiyanın başqa şeherlerinde Azerbaycanı tebliğ etmiş, «Moskovski

<< 1 ... 5 6 [7] 8 9 ... 21 >>