canimaz.com
Sevgi qocalmaz, yalnız qalınmaz!
Daxil ol Qeydiyyat
Sayta Daxil Olun!
İstifadeçi Adı ve ya ID:

Şifre:

Meni xatırla | Qeydiyyatdan keç
Şifreni unutdun?
Azerbaycanın daxili suları

Azerbaycanda 8400-e yaxın çay var. Uzunluğu 5 km-den artıq çayların sayı 190-dir. 21 çayın uzunluğu ise 100 km-den çoxdur. Yalnız 2 çayın uzunluğu 500 km-den çoxdur. Çaylar esasen dağlarda formalaşır. Düzenlikde onlar Kür ve Araz çaylarına qovuşur ve yaxud birbaşa Xezere tökülür. Azerbaycanın bütün çayları qapalı axarsız hövze olan Xezere aiddir. Çayların orta illik su axımı 31 km3-a yaxındır ki, bunun da 2/3-si qonşu ölkelerde yaranır. Iqlimin quraqlığının artması Böyük ve Kiçik Qafqazda çay şebekesinin sıxlığının düzenliklere doğru azalmasına sebeb olur. En sıx çay şebekesi orta dağlıqda, en az ise düzenliklerde müşahide edilir.
Çaylar müxtelif xüsusiliyine göre qruplaşdırılırlar.
I. Uzunluğuna göre: Kür-1515 km, Araz-1072 km, Qanıx-413 km, Qabırrı - 389 km, Samur-216 km, Terter-200 km;
II. Menbeyinin hündürlüyüne göre: Türyançay-3680 m, Samur-3600 m, Qusarçay-3780 m, Eyriçay-3200 m;
III. Mensebine göre:
1. Mensebsiz - Ceyrankeçmez, Sumqayıtçay, Pirsaat;
2. Mensebli - qalan bütün çaylar;
3. Mensebi okean seviyyesinden aşağı- Kür, Araz ve Xezere birbaşa tökülen çaylar -Lenkerançay, Velvele, Qusarçay, Vileşçay,Qudyalçay ve s. ;

IV. Relyef xüsusiyyetine göre:
1. Üzerinde şelale yaranan - Demiraparan (Mucux şelalesi), Terter, Katexçay, Velvele, Kürmükçay ve s.;
2. Deresinde kanyon olan çaylar - ehengdaşı yumşaq süxurları kesib keçen dağ çaylarında Qudyalçay, Qusarçay, Qaraçay,Velveleçay ve s. ;
3. Enli «U» şekilli çaylar- gilli süxurları kesib keçen düzenlik çaylarında - Kür, Araz ve s. ;

V. Formalaşmasına göre:
1. Kenardan (tranzit) menbe götürenler - Kür, Araz, Arpaçay,Samur, Oxçu, Akstafaçay, Tovuzçay, Qanıx, Qabırrı;
2. Azerbaycanda formalaşan - Terter, Girdiman, Qusar, Xaçın, Eyriçay, Vileş, Pirsaat, Sumqayıt, Qudyalçay, Turyançay,Ceyrankeçmez;

VI. Qidalanmasına göre 2 qrupa:
1. Yayda quruyan - Sumqayıt, Ceyrankeçmez, Pirsaat;
2. Daimi axarlı -Azerbaycanın yerde qalan çaylarının hamısı.
Azerbaycanın çaylarını coğrafi yerleşme


[1] 2 3 ... 5 >>

Şerhler:
Şerh yoxdur, 1-ci siz yazın!
»Coğrafiyamız
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç

Onlayn Tanışlıq: 7522 / 842