emekdaşlıq etmiş, Elimerdan bey Topçubaşovun redaktorluğu (1898-1907) dövründe qezetin edebi şöbesinin müdiri olmuşdur. "İslama göre ve islam aleminde qadın", "İslam, axund ve hatifülqeyb" kitablarında, habele "Kaspi"de derc etdirdiyi "Müselman söhbetleri", "Müselman xalqlarının veziyyeti" adlı silsile meqalelerinde Ehmed bey Ağayev müselman xalqlarının düşdüyü acınacaqlı veziyyeti tehlil edir, bunun sebeblerini gösterir, müselman xalqlarına böhtan atan ecnebi müelliflere tutarlı cavablar vererek, islam dünyasının şair, alim ve mütefekkirlerinden söhbet açırdı. Bu illerde Mehemmed ağa Şahtaxtlının Tiflisde neşr etdirdiyi "Şerqi-Rus" qezetinde, habele Kelkütte ve Qahire metbuatında da meqaleleri derc olunmuşdur. O, "Nicat", "Neşri-maarif", "Seadet" kimi xeyriyye cemiyyetlerinin teşkilinde ve fealiyyetinde de yaxından iştirak etmişdir. 1905-ci ilin iyunundan Eli bey Hüseynzade ile birlikde Azerbaycanda milliyyetçilik düşüncesinin formalaşmasında mühüm rol oynamış "Heyat" qezetinin redaktoru idi. 1905-ci il dekabrın 19-dan "İrşad" qezetini, 1907-ci ilde ise, eyni zamanda, rus dilinde "Proqress" qezetini neşr etdirmişdir. 1908-ci ilin iyunundan "Tereqqi" qezetini çıxarmağa başlamış ve Türkiyeye gedene qeder (1909) onun naşiri olmuşdur.

Ehmed bey Ağayev 1905-ci ilde ermeni-daşnak quldurlarının çarizmin fitvası ile Azerbaycan xalqına qarşı töretdiyi soyqırımları zamanı derc etdirdiyi meqalelerinde bu facielerin esl günahkarları olan çar hakimiyyeti orqanlarının ve ermeni daşnakların iç üzünü açıb gösterirdi. O, Qafqaz canişininin milli qırğınların keskinleşmesi ile elaqedar 1906-cı il fevralın 20-de Tiflisde çağırdığı "barışdırıcı qurultay"da Elimerdan bey Topçubaşov, Qara bey Qarabeyov ve İsgender bey Hacınski ile birlikde Bakı şeherinin ali sosial tebeqelerinin nümayendesi kimi iştirak ederek, Azerbaycan terefinin proqramını beyan etmişdi. Ehmed bey Ağayev qurultaydakı çıxışında xalqların hüquq beraberliyinin temin edilmesini, Azerbaycan xalqına qarşı milli

<< 1 [2] 3 4 5 >>