meqsedile 1540-1554-cü iller arasında Şerqi Gürcüstana 4 yürüş teşkil etmişdir. 1555-ci ilde imzalanmış Amasya sülhünün şertlerine göre, Şerqi Gürcüstan vilayetleri üzerinde Sefevi hakmiyyeti berqerar oldu.

I Şah Tehmasibin hakimiyyetinin müxtelif illerinde sefevilerle cenub-şerq qonşuları moğollar arasında mühüm herbi-strateji menteqe olan şeher - qalaya – Qendehara yiyelenmek uğrunda münaqişe baş vermişdi. Şeher defelerle elden-ele keçmişdi ve neticede 1556-cı ilde Qendehar Sefeviler dövletine qatıldı ve 1595-ci iledek bu dövletin terkibinde qalmışdı.

Qerbi Avropa dövletleri evveller olduğu kimi, I Şah Tehmasinin hakimiyyeti dövründe de Osmanlı imperiyasını sarsıtmaq istiqametinde apardıqları siyasetde Sefeviler dövletini özlerine müttefiq görmek üçün diplomatik fealiyyetlerini davam etdirirdiler. Lakin onların iki qüdretli türk dövletlerini qarşı-qarşıya qoymaqla, Osmanlı imperiyasının qüdretinin zeifledilmesi istiqametindeki planları heç bir netice vermedi.

I Şah Tehmasibin şexsiyyeti. Şah Tehmasibin şexsiyyeti tedqiqatçılar terefinden müxtelif mövqelerden qiymetlendirilmişdir. O.E.Efendiyevin qeyd etdiyi kimi, “keçmiş sovet tarixşünaslığında I Şah Tehmasibin heç bir terefden atasına benzemediyi etiraf edilirdi”. Hereketsizlik ve teşebbüssüzlük kimi keyfiyyetler ona aid edilirdi. Bu tesvirlerde Tehmasib “süst insan, bacarıqsız bir siyasetçi ve dini fanatik” kimi gösterilirdi. Lakin, bir çox tarixi qaynaqlarda çox zaman bu fikirlere eks faktlara rast gelinir.

1539-cu ilde Sefevi sarayına gelmiş Venesiya elçisi Mikel Membrenin I Şah Tehmasible ilk temasından aydın olur ki, şah Avropada cereyan eden hadiselerle de maraqlanmış, bir dövlet ve siyasi xadim kimi dövrün siyasi veziyyetini düzgün qiymetlendire bilmişdir.

I Şah Tehmasibin bir serkerde kimi qiymetlendirilmesinde menbeler arasında bezi ziddiyyetler mövcuddur. Onu “cesaretsiz” adlandıranlar içerisinde xüsusile ferqlenen italyan diplomatı Vinçentso Alessandri yazırdı: “Etdiklerinden hedden

<< 1 2 3 [4] 5 6 ... 8 >>