Tehmasib Budaq Qezvininin gösterdiyine göre, “elli illik şahlığı dövründe qışlaq ve yaylaqları ilbeil xatırlayırdı”. V.Alessandri yuxarıda qeyd etdiyimiz müelliflerin eksine olaraq, Sefeviler dövletinde “yolların tehlükeli olduğunu ve ehalinin evlerinde bele tehlüke ile gezdiklerini” gösterir.

I Şah Tehmasibin en mühüm ictimai-iqtasadi islahatı şeher heyatının, ticaretin yükselişini lengiden ilde 30 min tümen teşkil eden tamğa vergisinin 1565-ci ilde leğv edilmesi oldu. Z.Kanakertsi yazır: “O, (I Şah Tehmasib-E.Q.) çox merhemetlidir, çünki hamının vergisini 15 ilde 2 defe azaltmışdır”. I Şah Tehmasibin şexsiyyetini menfi yönden qiymetlendirmekde davam eden V.Alessandri “Şah Tehmasibin etdiyi emellerden peşman olduğundan tamğa vergisini leğv etdiyini” gösterir. Şah Tehmasibin diger bir addımı 1555-ci ilin sonunda Sefeviler dövletinin paytaxtının Tebrizden Qezvine köçürülmesi ile bağlı idi.

M.Membrenin verdiyi melumatlardan I Şah Tehmasibin tebiet vurğunu olduğu aydın olur. Membre I Şah Tehmasibin “diger qardaşlarından ferqli olaraq, şahinlerle ova getmekden deyil, balıq ovuna getmekden hezz aldığını” yazırdı. I Şah Tehmasib öz “tezkiresinde” Xoyun Qaranquderesinde balıq tutduqları barede de melumat vermişdi. “Şah Tehmasibin tezkiresi”nin Sankt-Peterburqda saxlanılan elyazmasına çekilmiş miniatürlerden birinde I Şah Tehmasibin çayda balıq tutması tesvir olunmuşdur.

I Şah Tehmasib medeniyyet ve incesenetin hamisi kimi de tanınmışdı. Tebriz miniatür ve xettatlıq mektebleri en yüksek inkişaf merhelesine Şah Tehmasibin hakimiyyet dövründe çatmışdı. Şahın sifarişi ile dövrün meşhur ressam ve xettatları terefinden “Şah Tehmasibin Şahnamesi” üzerinde işler 1540-cı illerin ortalarında tamamlanmış ve 1539-1543-cü iller arasında Nizaminin “Xemse”sine xüsusi zövqle minatürler çekilmişdi.

Hakimiyyetinin ilk yarısında daxili ve xarici tehlükelerle mübarizede uğur qazanmaqla, Şah Tehmasib Sefeviler dövletinin möhkemlenmesine nail ola bildi ve merkezleşdirilmiş idare

<< 1 ... 5 6 [7] 8 >>