Uzun Hesen (1423-1478)

Azerbaycan Ağqoyunlu imperiyasının banisi – böyük dövlet xadimi.

XV esr xalqımızın tarixinde en keşmekeşli, siyasi hadiselerle zengin ve mürekkeb dövrlerden biri olmuşdur. Mehz hemin esrin başlanğıcında Azerbaycan torpaqları yadelli esaretinden azad edildi ve Oğuz-türk enenelerine söykenen milli dövletçiliyimiz berpa olundu. Bu dövrde Azerbaycan Qaraqoyunlu ve Ağqoyunlu dövletlerinin yaranmasında ve möhkemlenmesinde mühüm emeyi olan, dövrünün tanınmış dövlet xadimleri ve serkerdeleri olan Qara Yusif ve Uzun Hesen kimi tarixi şexsiyyetler Azerbaycanın qonşu dövletlerle qarşılıqlı münasibetlerinin qurulmasında ve inkişaf etdirilmesinde ehemiyyetli rol oynadılar.

Azerbaycanın XV esrde yaşamış görkemli dövlet xadimi Uzun Hesen dövletçilik tariximizde mühüm yer tutan nadir şexsiyyetlerdendir. Azerbaycanın ve bütün Şerqin zengin dövletçilik eneneleri ve yaşadığı dövrün beynelxalq münasibetleri ile, o cümleden xristian dünyasında baş veren hadiselerle derinden tanış olan Uzun Hesen son derece tedbirli siyasi xadim kimi tanınmışdır.

Uzun Hesen 1423-cü ilde Ağqoyunlu Eli beyin ve saray Xatunun ailesinde dünyaya gelmişdir. 1435-ci ilde Ağqoyunlu Qara Osmanın ölümünden sonra Ağqoyunlu şahzadeli arasında taxt-tac uğrunda davam eden ixtilaflar XV esrin ortalarına kimi davam etdi. Saray Xatunun müdrikliyi ve saraydakı nüfuzu neticesinde Eli beyin oğlanları arasında herbi istedadı ve siyasi uzaqgörenliyi ile seçilen Uzun Hesen (1453-1478) Ağqoyunlu taxtına çıxarıldı, kiçik Ağqoyunlu dövleti neinki öz siyasi reqiblerini aradan qaldıra bildi, hetta XV esrin 60-70-ci illerinde dövrün en qüdretli feodal imperiyalarından birine çevrildi. Saray Xatun dövlet heyatının bütün sahelerinde öz oğlunun – XV esrin görkemli dövlet xadimi, meşhur serkerde ve diplomatı kimi şöhret qazanmış Uzun Hesenin en yaxın meslehetçisi oldu.

Uzun Hesenin seyleri neticesinde hemin dövrde kiçik beylik olan Ağqoyunlu dövleti Osmanlı ve Qaraqoyunlu dövletleri kimi iki

[1] 2 3 ... 19 >>