anası Mömüne xatının mövqeyini aydın tesvir etmişdir. O yazır ki, "Sultan Arslan yalnız formada, Eldeniz ise heqiqetde hakim idi. [Atabey] emrler verir, torpaqlan iqta kimi paylayır, xezineleri özü istediyi kimi ölkenin her hansı bir yerine köçürerek, onların ixtiyarını elinde saxlayırdı. Sultan ise bu barede onunla ixtilafa gire bilmirdi ve bezen onun sinesi atabey Eldenizin idare işlerindeki mütleqiyyetinden, emrler [vermesinden], istediyi adama iqta paylamasından sıxılırdı. Sultan bu barede danışanda, onun anası Mömüne xatın (o, Eldenizin qadını, hem de onun iki oğlu - Nüsreteddin Pehlevanla Müzeffereddin Qızıl Arslanın anası idi) bele cavab verdi: "Özünü o yere qoyma! Bu adam öz heyatını tehlüke altına qoymuş ve döne-döne ağır döyüşlere atılmışdı. [Bundan başqa] o, özünün en qiymetli xeyirxahlığını esirgememiş, seni sultan [taxtına] çıxaranadek özünün çoxlu qulam ve silahdaşlarını ölüme göndermişdi. Selcuqilerin içerisinde senden böyükleri ne qeder var, ancaq hebslerde yatırlar ve heyatları sıxıntılı keçir. Onlar öz yerlerinden terpene bilseydiler, qesdleri yüksek olardı. Ancaq onlar bacarmırlar! Sen ise sultan taxtındasan, o da, onun iki oğlu da sene qulluq edir, senin qabağında durur, senin düşmenlerinle vuruşur, reqiblerine üstün gelirler, sen ve senin könlün ise bütün bunlardan azaddır! Atabey her ne edirse - bağışlayır ve ya geri alır - bunların hamısı senin qüdretli dövletinin möhkemlendirilmesi, senin hakimiyyetinin daha da berkimesi üçün edilir. Qoy onun hereketleri seni kederlendirmesin, onun cehdleri seni qayğılandırmasın. O ki senin memlükündür! O, öz anasından bunları eşitdikce susurdu".

Atabey Eldeniz ölümünden bir az evvel öz qadını Mömüne xatının1 qebri üzerinde meqbere tikdirmeye başladı, ancaq onun tikintisi yalnız atabey Cahan Pehlevanın vaxtında, 582-ci ilin meherreminde (aprel, 1186) başa çatdı. Meqbereni o zaman meşhur memar Ecemi ibn Ebu Bekr inşa etmişdi.

Böyük atabey Şemseddin Eldeniz öz arvadından bir ay sonra -571-ci ilin

<< 1 ... 15 16 [17] 18 19 >>