sonra Azerbaycan erazisinde yeniden müsteqil dövlet meydana geldi. Diyarın sakinlerinin tarixi müqedderatında bu möhteşem hadisenin heqiqeten misilsiz ehemiyyeti vardı. Bu hadise diyarın ve hetta Ön Asiya Şerqinin bir hissesinin qedim tarixinde ve ilkin orta esrler tarixinde, şübhesiz, derin iz buraxmışdı.

Hemin dövletin meydana gelmesine kömek eden esas sebeblerden birini bütün qedim tarix erzinde xeyli derecede aparıcı region olan bu bölgenin özünün iqtisadi, sosial, medeni ve siyasi inkişaf seviyyesinin çox yüksek olmasında axtarmaq lazımdır. Diger mühüm amil hem İsgenderin hökmranlığı dövründe, hem de onun ölümünden sonrakı ilk illerde teşekkül tapmış siyasi veziyyet idi: İsgenderin vefatından sonra başı onun mirasını bölmeye qarışan Makedoniya serkerdeleri Hellinizm dünyasının merkezinden uzaq bir yerde, esas herbi emeliyyat meydanından kenarda yeni dövletin yaradıldığı meqamı, Plibinin ibaresince, "gözden qaçırmışdılar".

Atropatın qohumluq elaqeleri de bu işde az rol oynamamışdı. Atropatın şexsi keyfiyyetlerinin de, şübhesiz, çox böyük ehemiyyeti vardı. Öz fealiyyetinde o, yadellilerin hakimiyyetine tabe olmaq istemeyen yerli ehalinin geniş yardımına arxalanırdı.

Atropatenanın ve bezi qonşu vilayetlerin yerli ehalisinden danışarken Atropatenanın bezi tayfalarının, xüsusile kadusilerin ve skif ehalisinden olan müeyyen qrupların ve digerlerinin xüsusi cengaverliyini ve qadir gücünü esla nezerden qaçırmaq olmaz. Axı tesadüfi deyildir ki, III Dara üç defe basıldıqdan ve qoşunlarının demek olar hamısı mehv edildikden ve ya onu atıb getdikden sonra ümidini ancaq kadusilere ve skiflere bağlamışdı. Herçend kadusiler ve skifler axırıncı Ehemeni - III Daranı müdafie etmediler, lakin etibarlı ve sanballı bir qüvve kimi onlara ümid beslenilmesi olduqca seciyyevidir ve çox şey deyir. Azerbaycanın mehz bu tayfalarına arxalanması sayesinde Atropat öz hakimiyyetini qoruyub saxlaya bilmiş, ömrü diger satrapların ömründen uzun olmuşdu. Bu cengaver tayfalar olmasaydı,

<< 1 ... 4 5 [6] 7 >>