Qara Yanvar, bezen Qanlı Yanvar ve ya 20 Yanvar faciesi — 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-ne keçen gece, saat 23:30-da Bakı şeherine keçmiş Sovet İttifaqının qoşun hisseleri terefinden fövqelade veziyyet elan edilmeden yeridilmiş ve dinc ehaliye divan tutulmuş, neticesinde yüzlerle insan qetle yetirildiyi, yaralandığı ve itkin düşdüyü qırğın. Fövqelade veziyyetin tetbiqi ehaliye elan olunanadek herbi qulluqçular 82 neferi amansızcasına qetle yetirmiş, 20 neferi ölümcül yaralamışlar. Fövqelade veziyyet elan edildikden sonra ise yanvarın 20-de ve sonrakı günlerde Bakı şeherinde 21 nefer öldürülmüşdür. Fövqelade veziyyetin elan olunmadığı rayonlarda — yanvarın 25-de Neftçalada ve yanvarın 26-da Lenkeranda daha 8 nefer qetle yetirilmişdir.[1]

Qara YanvarMartyrs' Lane 5.jpg1992-ci il yanvarın 20-de Bakıda Şehidler XiyabanıTarix
Sovet qoşunların qanunsuz yeridilmesi neticesinde Bakıda ve Azerbaycan rayonlarında 146 nefer öldürülmüş, 744 nefer yaralanmış, 841 nefer qanunsuz hebs olunmuşdur; herbi qulluqçular terefinden 200 ev ve menzil, 80 avtomaşın, o cümleden tecili yardım maşınları, yandırıcı güllelerin töretdiyi yanğın neticesinde dövlet emlakı ve şexsi emlak mehv edilmişdir. Helak olanların arasında qadınlar, uşaqlar ve qocalar, hemçinin tecili yardım işçileri ve milisler olmuşdur. Qara Yanvar faciesi neticesinde SSRİ Konstitusiyası ve Azerbaycan SSR Konstitusiyası kobudcasına pozulmuş, Azerbaycan Respublikasının suveren hüquqları tapdalanmışdır. Qabaqcadan hazırlanan bu tecavüzkarlıq aksiyası Azerbaycan xalqının demokratiya ve milli azadlıq uğrunda mübarizesini boğmaq, xalqı tehqir ederek ona menevi zerbe vurmaq meqsedi daşımışdır. Eyni zamanda bu gecede evlere girib uşaqları girov götürür, bezilerini ise öldürürdüler.

Zemin
1988-ci ilde Azerbaycan SSR Sovet İttifaqının en konservativ respublikalarından biri idi ve siyasi dissidentler üçün burada yer yox idi. Ermenistan SSR-de de partiya iyerarxiyasının böyük hissesi yeni milletçi herekatla emekdaşlıq etmek

[1] 2 3 ... 15 >>