XX yüzilliyin sonunda yeniden müsteqilliyine qovuşan Azerbaycan xalqı qedim ve zengin dövletçilik tarixine malikdir.
Tarixi Azerbaycan torpaqları müasir sivilizasiyanın inkişafa başladığı en qedim medeniyyet merkezlerinden biridir. Azıx, Tağlar,
Damcılı, Daşsalahlı, Qazma mağaralarında, habele başqa abidelerde aşkar olunan arxeoloji tapıntılar, o cümleden 300-400
min il bundan evvel yaşamış qedim insanın - Azıx adamının (Azıxantrop) çene sümüyü bu diyarın dünyanın en qedim insan
meskenlerinden biri olduğunu sübut edir.
Azerbaycanlılar hem de dünyanın en qedim dövletçilik enenelerine malik olan xalqlarındandır. Tarixi Azerbaycan torpaqlarında
dövletçilik enenelerinin teqriben 5 min illik tarixi var. Azerbaycan erazisinde ilk dövlet qurumları ve ya etnik-siyasi birlikler
hele eramızdan evvel IV minilliyin sonu - III minilliyin evvellerinden başlayaraq yaranıb.
Eramızdan evvel I minilliyin ve bizim eranın I minilliyinin evvellerinde Azerbaycan torpaqlarında Manna, Midiya, Atropatena ve
Albaniya kimi qüvvetli dövletler mövcud olub.
Manna dövleti yalnız Azerbaycanın deyil, elece de dünyanın dövletçilik medeniyyeti tarixinde mühüm yer tutur. Manna bütün
regionda baş veren herbi-siyasi hadiselerde yaxından iştirak edir, Azerbaycan torpaqlarını ele keçirmeye çalışan qüvvetli
qonşularına - Aşşur ve Urartu dövletlerine qarşı mübarize aparırdı.
Eramızdan evvel VIII esrin sonu - VII esrin evvellerinden başlayaraq Azerbaycanın herbi-siyasi tarixinde kimmerler ve iskitler,
hemçinin iskitlerle eyni kökden olan saklar ve massagetler mühüm rol oynamağa başladılar.
Sonrakı dövrlerde ne Ehemeni-İran imperiyasının uzun süren işğal rejimi, ne de Makedoniyalı İsgenderin yürüşleri
Azerbaycanın qedim dövlet idareçiliyi medeniyyetini mehv ede bilmeyib. Makedoniyalı İsgenderin ölümünden derhal sonra
Azerbaycan dövletçiliyi yeniden dirçelib. Ölkemizin cenub torpaqlarında Atropatena, şimalında ise Albaniya dövletleri
meydana gelib.
Eramızın evvellerinde ölkemiz
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç