Reqslerimiz Azerbaycan xalqının tarixi qeder qedimdir desek, yanılmarıq. Qobustanda qayaüstü resmlerde qedim insanların bizim hazırda "Yallı" kimi tanıdığımız reqsebenzer ifasının eks edilmesi reqslerimizin qedimiliyine danılmaz sübutdur. Bu günümüzedek uzun ve keşmekeşli zaman qet etmiş milli deyerlerimiz olan reqslerimizin eramızdan 2-3 min il evvel -Tunc dövründe yaranması barede de kifayet qeder sübut var...
Belelikle, milli Azerbaycan xalq reqsleri çox qedim zamanlardan yaranıb ve sevilib. Onlar solo ye kollektiv şekilde ifa olunur. Reqslerimiz toy şenliklerinde, bayramlarda daha çox istifade olunur. Bunlardan bir çoxunu misal getirmek olar: "Yallı" "Terekeme" "Vağzalı" "Cengi", "Mirzeyi", "Qaytağı" ve s.
Azerbaycanda reqs seneti meişetde, xalqımızın adet-enenesinde müeyyen mövqe tutur. Sade ve ibtidai xalq musiqi aletleri meydana gelmezden çox-çox evvel reqs tamaşaçıların çepik çalmaları ile elde edilen ritmik zerblerin mahiyyeti ile yaranıb. Müxtelif peşelerle, hetta ovçuluqla meşğul olan tayfalar öz mistik ayinlerini çeviklik, qıvraqlıq, insan gücünü nümayiş etdiren plastik hereketlerden ibaret reqslerle heyata keçiribler. Azerbaycan xalq reqsleri tariximizle ayrılmaz suretde bağlı olub, onun milli xüsusiyyetini, hem de heyat ve meişetini özünde eks etdirir. Bu da ölkenin tarixinde, xalqın medeniyyetinde reqs senetinin ne derecede böyük ehemiyyet daşıdığının göstericilerinden sayılır.
Milli reqslerimize xas olan ve onu başqa xalqlarınkından ferqlendiren seciyyevi cehetler az deyil. Reqs senetinde zirveler feth etmiş Emine Dilbazi, Afaq Melikova, Roza Xelilova, Böyükağa Memmedov ve diger meşhur reqqaslarımız öz ifalarında milli elementleri qoruyub saxlamaqla, onları xeyli inkişaf etdirmeye müveffeq olublar.
Milli reqslerimizin nota salınması ve neşri 1930-cu illerde Azerbaycan Dövlet Konservatoriyasının Elmi-Tedqiqat Musiqi Kabinetinin yaradılmasından sonra mümkün olub. Burada xalq musiqisi, elece de reqsleri toplanıb ve nota alınıb.
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç