erazilerdendir.

Xalq reqslerimizin araşdırıcılarından Kamal Hesenov “yallı” sözünün menasını açıqlayaraq yazır ki; “Yal – cergedir, zencir xettidir. “Yallı”nı oynayanlar bir ve ya iki cergede, bezen de bir neçe cergede dururlar”.[8]

“Yallı” – hemreylik remzidir. Azerbaycanın görkemli bestekarı Efrasiyab Bedelbeyli “yallı” oyununa yüksek qiymet vererek yazırdı ki; “Burada çox intişar eden “yallı” forması bütün bir elin, bir obanın kollektiv suretde öz sevinc duyğularını, bacarıq ve istedadını temsil eden ezemetli bir yaradıcılığın parlaq tezahürüdür”.

Yaranışından ta bu güne kimi yallılar xalqımızın yaşam terzini, adet-enenesini, mübarizliyini, qorxmazlığını ve birliyini özünde eks etdirmişdir. Dünyanın bir çox xalqlarında da bu cür keyfiyyetleri özünde cemleşdiren yallıya benzer reqsler mövcuddur. Rumınlarda “Arkan”, bolqarlarda “Treskoxoro”, moldavanlarda “Tabakaryaska”, özbeklerde “Lapar”, gürcülerde “Perxuli”, fransızlarda “Branl”, yunanlarda “Sertaki” ve s. bele reqslerdendir.

“Yallı” – cergeye düzülerek deste ile ifa olunan kütlevi reqsdir. Oyun zamanı yallıya kollektivin önünde geden iştirakçı (reqqas) rehberlik edir. Ona xalq arasında “yallıbaşı” deyirler. Yallıbaşı evvelden axıradek reqsin ümumi gedişine, iştirakçıların nizamlı hereketine, her bir ayaq hereketinin bütün iştirakçılar terefinden eyni qaydada yerine yetirilmesine, reqsin düzgün başlamasına ve vaxtında sona yetmesine nezaret edir. Bu işde “yallıbaşı”ya ondan sonra gelen (ikinci reqqas) iştirakçı “müavin” ve destenin axırında duran sonuncu iştirakçı “ayaqçı” kömek edir. “Yallı”nı oynayarken yallıbaşının ve ayaqçının elinde yaylıq olmalıdır. Onlar ellerini yuxarı qaldıraraq yaylığı yellemekle destenin evvelinin ve axırının harda olduğunu bildirirler.

“Yallı” destesine düzülen iştirakçıların sayı deqiq müeyyen olunmur. Adeten yallı destesine 10-15 nefer düzülür. Lakin bezen, esasen de, toy şenliklerinde bu iştirakçıların sayı 20-30, hetta 40-50 nefere çatır. Yallı kollektivi hem

<< 1 2 3 [4] 5 6 ... 10 >>