İnnabı - Azerbaycanin meşhur qedim qadın reqslerinden biri.
Tempi:
Asta
Menşeyi:
Azerbaycan
Müellifi:
Xalq musiqiçisi Tati, 1902
Yaranma tarixi:
XlX esrin evveli
Söz açımı:
Burada heç de innab meyvesi nezerde tutulmur, meyvenin rengi aktuallaşdırılır. İnnabı rengi adıdır, tünd qırmızı rengi bildirir. Bu, qadınların toy zamanı ber-bezeye, şala, qumasha, tafta-baftaya bürünüb simvolik şekilde qırmızılaşdırılmasına, qırmızıya boyanmasına işaredir, alt-şüur seviyyesinde ise birbaşa qadın başlanğıcına işaredir.
Tarixçe
İnnabı Azerbaycanın toy reqsidir, bir reqs forması kimi varlı qadınlaryn evlerinde meydana gelmişdir. Onu adeten qonaqlardan olan iki reqqase ifa edermiş. İnnabını Bakıda yalnız qadınlar oynardılar, bir çox rayonlarda ise onu hem qadınlar, hem de kişiler ifa ederdiler. Vaxtile Azerbaycanda qadın ve kişi toyları (ve ya qız ve oğlan toyları) ayrıca keçirilerdi. Kişi toyunda qadınlar, qadın toylarında kişiler iştirak etmezdiler. Bu dövrde qadınların getdiyi yerler de mehdud idi. Odur ki, qadınlar toya da, hamama da öz maddi imkanlarını, aile durumlarını, ailede tutduqları statusu göstermek üçün, özlerini, var-dövletlerini göstermek üçün gederdiler ve demek olar ki, ekser bahalı bezek eşyalarını özlerile göstererdiler. Toya gelmiş qadınlar ekseren öz bezek eşyalarını toplum içre sergilemeye gelerdiler.
Bele bir ferziye vardır ki, İnnabı reqsini bakılı tarzen çox istedadlı xalq musiqiçisi Tati yaratmışdır. Eslide ise XlX esrin evvelinde (teqriben 1902-ci illerde) yaranmış bu qedim xalq reqsini Tati sadece olaraq işleyib hazırlamışdır.
Xüsusen tar, kamança ve nağaranın muşayieti ile bu zerif reqs son derece melodikdir. Reqs esasen utana-utana, üzlerini gizlederek ince süzgün hereketler düzümü esasında qurulub. Hereketler müxtelif istiqametlerde hem dövre, hem da düz xett boyunca cereyan edir.
Bu reqs uzun iller Azerbaycan Dövlet Filarmoniyasının mahnı ve reqs ansanbılının repertuarında defelerle ifa olunub. Hetta gözel
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç