Xalq mahnıları
Azerbaycan xalqının musiqi-poetik yaradıcılığının en qedim ve önemli janrlarından olan mahnılarda onun pak, yüksek meneviyyatı, daxili alemi, arzuları, ümidleri parlaq şekilde eks olunmuşdur.
Azerbaycan xalq mahnıları mövzu ve mezmunun müxtelifliyine, musiqi ve poetik dilin aydınlığına, rengarengliyine göre bir neçe janr qrupuna ayrılır. Onlardan emek mahnılarını, merasim mahnılarını, meişet (bura lirik mahnılar da daxildir) ve tarixi mahnıları göstermek olar.
Xalq yaradıcılığının en qedim janrı emek mahnılarıdır. Bu mahnılar arasında en geniş yayılanları maldarlığa hesr olunmuş sayaçı mahnıları, ekinçilikle meşğul olanlar arasında ise en geniş yayılanları holavar emek mahnılarıdır. En qedim mahnılara "Çoban avazı", "Tutu nenem", "Sağım mahnısı", "Çiçek şumla yeri", "Şum neğmesi" ve başqalarını misal getirmek olar.
Azerbaycan xalqının mahnı yaradıcılığının qedim növlerinden biri de merasim mahnılarıdır. Xalqın bayram şenlikleri, toy ve matem merasimleri adeti üzre enenevi mahnılar ile müşayiet olunmuş ve bu mahnıların bir çoxu bu güne kimi xalq arasında yaşamaqdadır. Qedim dövrlerde yaranmış ve mövsüm merasimlerinde oxunan, güneşe, oda, yağışa ve s. tebiet qüvvelerine hesr edilmiş mahnılar bu qebildendir. Meselen, "Güneş çıx, çıx, çıx! Keher atı min çıx" ve yaxud "Yağış çağır", "Xıdır İlyas", "Semeni", "Kos-kosa", "Ekende yox, biçende yox, yeyende ortaq qardaş" xalq oyun ve tamaşa merasimleri enenevi merasim mahnıları ile zengin olub müşayiet edilerdi. Bu mahnıların metnini ise xalq edebiyyatının en geniş forması olan bayatılar teşkil edirdi.
Meişet mahnıları da mezmununa, formasına ve ifade etdiyi hisselere göre müxtelif olaraq, uşaq mahnılarına, yumorlu ve satiralı mahnılara ve lirik mahnılara bölünürler. Uşaq mahnıları, xüsusile de anaların uşaqlara oxuduqları beşik mahnıları öz tarixi etibarile meişet mahnılarının en qedim növüdür. Beşik mahnılarına ninniler, laylalar ve oxşamalar daxildir.
Lirik mahnılar ise mahnı janrının en zengin ve

[1] 2 3 ... 7 >>