aşıqların müsiqi-poetik yaradıcılığı da daxildir. Aşıq-eşq sözündedir, yeni senete vurğunluq menasındadır. Termin kimi texminen XIV esrde yaranmışdı. Hele qedim dövrlerde meydana gelmiş aşıq seneti xalqın istek ve arzularının terennümçüsü olduğu üçün xalq arasında çox sevimli ve meşhur idi.
Öz esası etibarile demokratik mahiyyet daşıyan aşıq yaradıcılığının, mezmunu çox genişdir, müxtelifdir ve rengarengdir. Aşıq senetine qedim epik dastanlar, xalqın azadlığını, qehremanlığını, terennüm eden mahnılar, satirik ve yumoristik ve hem de dostluğu, mehebbeti vesf eden mahnılar daxildir. Aşıq seneti sintetikdir, yeni aşıq şeir yazır, musiqi besteleyir hem de oxuyaraq sazda çalır ve reqs edir. Aşığı çox vaxt balaban ve nefesli aletler ansamblı da müşayiet edir. Lakin aşığın esas musiqi aleti sazdır. Saz qedim Azerbaycan dartımlı simli musiqi aletidir. Aletin gözel tembrine göre sazı şairler hemişe vesf etmişler. Aşıq yaradıcılığının en geniş yayılmış janrı dastandır, xüsusile de qeramani-epik dastanlar. Dastanlarda vokal-instrumental hisseler şerle danışıq parçalarını evez edir.
XVI esrin xalq qehramanı, feodallara ve xarici işğalçılara qarşı çıxmış cesur, igid Koroğlu haqqında dastan meşhurdur. Bu dastanda "Koroğlu cengisi", "Atlı Koroğlu", "Piyada Koroğlu", "Koroğlu" ve b. aşıq mahnılarında Koroğlunun qehramanlığı vesf edilirdi. "Misri" mahnısı da qehramani xasiyyet daşıyaraq aşıqların xüsusile deyişmesi vaxtı ifa edilir. Deyişmede iki, üç, hetta dörd aşıq iştirak edib, müeyyen mövzuda iprovize ede bilerler.
Aşıq yaradıcılığının lirik janrında teriflemeler, "gözelleme"ler xüsusile meşhurdur. Bu "gözelleme"ler hem sevimli, gözel qadına, hem de qehremana, meselen, igid Koroğluya, onun efsanevi Qıratına hesr oluna biler. Aşıqların mahnılarının bir hissesi qem, kederle doludur, "Yanıq Keremi", "Dilqemi" kimi, diger hissesi ise "Efşarı", "Şerili" kimi oynaq heraretli mahnılardır ki, aşıq lirikasının gözel nümunelerine aiddir.
Aşıq yaradıcılığında nesihatemiz mahnılardan

<< 1 ... 3 4 [5] 6 7 >>