Azerbaycan kino senetinin tarixi 1898-ci il avqustun 2-den başlayır. İlk filmler fotoqraf ve nasir A.M.Mişon terefinden çekilmiş xronika süjetleri ("Bibiheybetde neft fontanı yanğını", "Balaxanıda neft fontanı", "Şeher bağında xalq gezintisi", "Qafqaz reqsi" ve s.) ve bir bedii kinosüjetden ("İlişdin") ibaret idi. 1915-ci ilde Qafqazda Pirone qardaşlarının açdığı sehmdar cemiyyetleri (ticaret evleri) terefinden Bakı, Tiflis, İrevan şeherlerinde prokat kontorları yaradılmışdır. 1915-ci ilde adı çekilen cemiyyet neft senayeçilerinin pulu ile M. Musabeyovun "Neft ve milyonlar seltenetinde" romanı esasında eyni adlı ilk Azerbaycan bedii filminin çekilişine başladı. Filmi çekmek ücün Peterburqdan rejissor B.N.Svetlov devet olunmuşdur. Tebiet menzereleri Bakıda ve etraf kendlerde, pavilyonla bağlı sehneler ise Tiflisde çekilirdi. Filmde Lütfeli bey rolunu H.Ereblinski oynamışdır.1916-cı ilde Bakıda Ü.Hacıbeyovun "Arşın mal alan" operettası esasında ilk Azerbaycan kinokomediyası çekildi. 1919-cu ilde ise Azerbaycanın müsteqilliyinin ildönümü münasibetile tentene" adlı tammetrajlı film ekranlarda nümayiş etdirildi. 1923-cü ilde Azerbaycan Foto-Kino İdaresi (AFKİ) tesis olundu. AFKİ ayrı-ayrı sahibkarların foto, kinoteatr ve prokat kontorların millileşdirilmesi ve birleşdirilmesi tedbirlerini heyata keçirirdi. O zamanlar AFKİ-nin nezdinde Bakıda "Teyyare", "Edison", "Milyon", "Ladya", "Medençi" ve s.kinoteatrlar da var idi. 1924-cü ilde AFKİ ikiseriyalı "Qız Qalası efsanesi" (rejissor V.V. Vallyuzek) adlı bedii filmi ekranlara çıxardı. Etnoqrafik cehetden maraqlı olan bu filmde müellifler Şerq ekzotikasından qaça bilmemişdiler. Azerbaycanda milli rejissor ve aktyor kadrları hazırlamaq üçün 1925 ilde Ş.Mahmudbeyovun teşebbüsü ile AFKİ-nin nezdinde studiya teşkil edildi. C.Cabbarlı, M.Mikayılov, E.Tahirov ve başqaları burada oxumuşdular. Filmlerin bedii keyfiyyetini yükseltmek, milli kadrların inkişafına kömek meqsedile Bakıya V.İ.Pudovkin, İ.A.Sevçenko, N.M.Şenqelaya,

[1] 2 3 >>