musiqi koloritine malik "Rast" muğamı üçün seçilen qezeller Ü.Hacıbeyovun verdiyi xarakteristikaya göre, "derin keder hissi" doğuran "Hümayun" muğamı, yaxud dini ve matem merasimlerinde tez-tez ifa olunan "Şüşter" muğamı üçün yararlı deyil.
XX yüzilin evvellerinedek Azerbaycan xanendeleri farsdilli şerlerle muğam melodiyalarını ifa etmek enenesine riayet edirdiler. Bu eneneye görkemli Azerbaycan xanendesi Cabbar Qaryağdıoğlu (1861-1944) son qoydu. Onunla başlayaraq, muğamların Azerbaycan dilinde ifası Azerbaycanda, elece de Azerbaycan muğamlarının çox geniş populyarlığa malik olduğu bütün Güney Qafqazda eneneye çevrildi.
Muğamın instrumental növlerinin esasında vokal-instrumental növlerindeki formanı genişlendirmenin eyni struktur ve prinsipleri dayanır, ferq yalnız bundadır ki, instrumental kompozisiyalarda bir qayda olaraq Deramed, Berdaşt ve Tesnifler ifa edilmirler.
Muğamın instrumental növleri XX yüzilin evvellerinde Azerbaycanda istedadlı instrumentali ifaçıların meydana gelmesi ve instrumental ifaçılığın çiçeklenmesi ile geniş yayılmışdır. Azerbaycanda tarda aparılmış islahat da (Mirze Sadıq Esed oğlu) xeyli rol oynadı ki, bunun neticesinde bir zaman İrandan Azerbaycana gelmiş bu musiqi aleti İran tarı ile müqayisede daha güclü, konsert sesi elde etdi. Bizim günlerde destgahlar diger enenevi aletlerde, meselen, kamançada, udda, kanonda (simli), zurnada, balabanda, neyde (nefesli) de solo ifa edile bilerler. XX yüzilden başlayaraq bezi Avropa musiqi aletleri (klarnet, qoboy, qarmon) enenevi musiqiye daxil olmuş ve muğamların onlarda ifa edilmesi milli publika terefinden autentik qebul edilir.
Janrın hem vokal-instrumental, hem de instrumental növleri ya lad sikli fomasında (destgah), ya da bir ladda bir hisselik melodik improvizasiyada ifa edile bilerler.
Kiçik muğamlar (vokal-instrumental ve instrumental növler) - "Rahab", "Qatar", "Şahnaz", "Sarenc", "Bayatı-Kürd", "Neva", "Deşti", "Hicaz" ve digerleri destgahlarla müqayisede daha kiçikmiqyaslı

<< 1 ... 4 5 [6] 7 8 ... 12 >>