XVIII esrde Azerbaycanda metaldan hazırlanmış meişet eşyaları, silah, zinet şeyleri esas etibarı ile 6 texniki üsulla bezedilirdi. Bunlar: döyme, basma, qarasavad, şebeke, xatemkalıq ve minaçılıqdır.
Döyme en qedim üsullardan biridir. Senetkarlığın başqa texniki üsullarına nisbeten xeyli sadedir. İti göz ve böyük ustalıq teleb edir. Senetkarlar çekic ve ucu nazik aletlerle işleyirler.
Basma üsulunda istenilen ölçüde qızıl, gümüş ve qiymetli metal parçasını hündür naxışlı ve yaxud resmli qelib üste qoyurlar. Sonra bu qiymetli metal parçasının üstünden de ele bu ölçüde qurğuşun parçası qoyaraq, taxta çekicle döymeye başlayırlar ve belelikle, qiymetli metal istenilen resmin formasını alır. Basma üsul daha çox kemer, düyme, qolbaq ve s. şeylerin düzeltmesinde işledilirdi.
Qarasavad esas etibarı ile gümüş üzerinde işlenirdi, çünki gümüş qara yerlikde (tonda) daha temiz ve ağ xetler verir. Döyülmüş hamar gümüş sethinin üzerinde cızma üsulu ile resm çekilir, sonra onun etrafı qara mehsulla örtülürdü. Qarasavad üsulu ile daha çox zinet şeyleri (kemer, xencer, tapança, barut qabı ve s.) bezedilirdi. Şebeke zergerlikde nazik dolama simden düzeldilmiş resme ve yaxud naxışlara deyilir. Şebeke esasen iki şekilde olur; birincisi qızıl ve gümüş tellerle eşyanın esasını teşkil edir, ikincisi ise hemin eşyanın üzerini bezeyir.
Xatemkarlıq Azerbaycanda zergerlik seneti sahesinde böyük irse malikdir. Xencer, qılınc, müxtelif bedii senet nümunelerini bu üsulla bezemek üçün istenilen çeşni esasında hemin cismi üzden azacıq deşir, sonra bu delikler qızır, gümüş ve s. rengli metal mıxlarla doldurulur. Bütün bu proses qurtardıqdan sonra cismin üstü hamarlanır ve ele bil gözel bir mozaikanı andırır. Xatemkarlğın en çetin ve maraqlı sahesinden biri eşyanın üzerinde qiymetli metallarla yazı yazmaq ve resm çekmekdir. Bu, senetkardan böyük zövq ve ustalıq teleb edir. Azerbaycan senetkarları bu sahede de böyük meharet göstermişler.
Minaçılıq Azerbaycan zergerlik senetini yükseklere

<< 1 ... 9 10 [11] 12 13 >>