Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası 9 fevral 1924-cü ilde yaradılmışdır. Naxçıvan MR-in Ermenistan ile tebii serheddini, esasen Zengezur ve Dereleyez silsilesinin suayırıcıları, Türkiye ve İranla serheddini ise Araz çayı teşkil edir. Erazisi şimal-qerbden cenub-şerqe doğru 158 km mesafede uzanır. Naxçıvan Muxtar Respublikasının şimalda en ucqar nöqtesi Saraybulaq silsilesinin Şerur rayonu erazisindeki Kömürlü dağı (2064 m), en cenub nöqtesi ise Araz çayının sol sahilinde 600 m yükseklikde yerleşen Zereni demir yol stansiyasıdır. Şimaldan cenuba doğru en böyük mesafesi 75 km-e beraberdir.

Qedim Azerbaycan torpağı olan Zengezurun 1920-ci ilde sovet rehberliyi terefinden Ermenistana verilmesi neticesinde 44–45 km eninde zolaq Araz çayına doğru uzanaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikasını Azerbaycan Respublikasının qalan erazisinden ayırmışdır. 1924-cü ilde Naxçıvan MSSR-de 3 qeza ve 12 daire teşkil olunmuş, 1925-ci ilde qezalar leğv edilmiş, dairelerin sayı 8-e endirilmişdi: Baş Noraşen, Qıvraq, Tumbul, Ebrequnis, Nerimanov, Culfa, Parağa ve Ordubad daireleri. 1930-cu ilin birinci yarısında Şahbuz rayonu elave edilmekle Şerur, Naxçıvan, Culfa, Ordubad ve Ebrequnis rayonları yaradılmışdır. 1948-ci ilde Ebrequnis rayonu Culfa rayonu ile birleşdirildikden sonra, Naxçıvan MSSR inzibati cehetden beş rayona (Naxçıvan (1978-ci ilden Babek), Şerur, Şahbuz, Culfa ve Ordubad) bölünmüşdür. 1990-cı il 28 avqustda Azerbaycan SSR Ali Sovetinin fermanına esasen Türkiye ile hemserhed bölgenin sosial-iqtisadi inkişafını daha da süretlendirmek ve güclendirmek meqsedi ile, hemçinin erazinin geostrateji mövqeyi nezere alınaraq, Sederek kendi ve ona mexsus eraziler esasında Sederek rayonu yaradılmışdır. 2013-cü ilde Şerur rayonunun 10 kendi hesabına Kengerli rayonu yaradılmışdır.

1929-cu il 18 fevralda Zaqafqaziya MİK totalitar inzibati-amirlik şeraitinde Naxçıvan MSSR-in doqquz kendinin – Şerur dairesinin Qurdqulaq, Xaçik, Horadiz, Şahbuz nahiyesinin Oğbin, Sultanbey, Ağxeç,

[1] 2 3 ... 48 >>