inkişaf edir, şeherde qiymetli memarlıq abideleri – qalalar, saray, mescid, hamam ve xatire abideleri inşa edilirdi.

Eldenizlerden sonra Naxçıvan bir müddet xarezmşah Mehemmedin oğlu Celal ed-Din Mengburninın nüfuz dairesinde qalır.[48] Hemin dövrde Naxçıvanın hakimi Mehemmed Cahan Pehlevanın Zahide Xatundan olan qızı Celaliyye Xatun idi.[49]

XIII–XIV esrlerde Naxçıvan bölgesi Azerbaycanda ve ümumiyyetle, Yaxın Şerqde geden siyasi – iqtisadi, medeni proseslerin merkezlerinden birine çevrilir. Hülakülerin, Çobanilerin, Celairilerin nüfuz dairelerinde olan Naxçıvan bu dövletlerin siyasi heyatında da yaxından iştirak edir. Emir Teymurun Azerbaycana yürüşleri ve Naxçıvanda ona gösterilen müqavimet bölgenin tarixinde mühüm yer tutur. Dövrün menbelerinden aydın olur ki, inzibati erazi baxımından 9 tümene ayrılan Azerbaycanın bir tümeni olan Naxçıvan bölgesi dövlete 10.000 döyüşçü vermek qüdretinde idi.[50] Tarixçi Hemdullah Qezviniye göre, Azerbaycanın 27 şeherinden 5-i Naxçıvan, Ordubad, Azad, Encan ve Makuye Naxçıvan tümenine daxil idi ve o, geniş erazini – Araz çayının şimal ve cenub tereflerini ehate edirdi.[51]

XV esrde Naxçıvan erazisi evvelce Qaraqoyunlu, daha sonra ise Ağqoyunlu dövletlerinin terkibinde idi. 1501-ci ilde Şerur döyüşünde qızılbaşların Ağqoyunlular üzerinde qelebesinden sonra Naxçıvan Sefevilerin hakimiyyeti altına keçdi. Sefevilerin hakimiyyeti dövründe 280 – 300 min km² erazini ehate eden tarixi Azerbaycan vilayeti inzibati-erazi baxımından dörd beylerbeyliye bölünmüşdü: Şirvan, Gence (Qarabağ), Çuxursed ve Tebriz beylerbeylikleri. Naxçıvan erazisinden yalnız Ordubad şeheri Tebriz beylerbeyliyinin terkibine daxil idi. Naxçıvan MR – in diger erazileri ise Çuxursed beylerbeyliyinin terkibine daxil olmuşdur.[52]

Çuxursed beylerbeyliyinin merkezi İrevan şeheri idi. İrevan, elece de Naxçıvan şeheri qızılbaş ustaclılar tayfasının iqametgahı olmuşdur. Sefevi-Osmanlı müharibeleri dövründe (XVI–XVII esrler) Naxçıvan erazisi döyüş meydanına

<< 1 ... 9 10 [11] 12 13 ... 48 >>