meskunlaşmışlar. Eneolit dövrü I Kültepe, Ovçulartepesi, Damlama, Xelec yaşayış yerlerinde ve Sederekde tedqiq edilmişdir. Bu dövrde Naxçıvanda esas teserrüfat saheleri kimi ekinçilik ve maldarlıq, elece de mütalişleme, dulusçuluq, daşişleme, toxuculuq ve sair senet saheleri inkişaf tapmışdı. Arxeoloji materiallar gösterir ki, bütün Eneolit dövrü erzinde Azerbaycan, elece de qedim Naxçıvan ehalisi ile Mesopotamiya arasında elaqeler olmuşdur.[17]


Alban çarı Cavanşirin Naxçıvan şeherinden tapılmış tunc heykeli. VII esr[18] (Orijinalı Sankt-Peterburqda Ermitajda, kopyası ise Bakıda Azerbaycan Tarix Muzeyinde saxlanılır.)
Tunc dövründe (e.e. IV – II minillikler) qedim Naxçıvan qebilelerinin iqtisadi, ictimai ve medeni heyat terzinde böyük tekamül baş vermişdir. Naxçıvanda da etnik prosesler güclenmiş ve iri tayfa ittifaqları yaranmışdır. I ve II Kültepe, Maxta, Ovçulartepesi, Daşarx ve sair Kür-Araz medeniyyeti abidelerinde aparılmış arxeoloji tedqiqatlar gösterir ki, e.e. IV minilliyin II yarısı-III minillikde Naxçıvan qebilelerinin ekinçilik, maldarlıq medeniyyeti yeni inkişaf merhelesine qedem qoymuş, texniki tereqqi yükselmiş, emek aletlerinin çeşidi ve keyfiyyeti daha da artmışdır. Bu dövrde tuncun keşfi mühüm rol oynamışdır.[19]

Yaxın Şerq ölkeleri ile Azerbaycanı, elece de bütün Qafqazı elaqelendiren esas yolların kesişdiyi elverişli mövqede yerleşen iri tayfa ittifaqları merkezleri iqtisadi, medeni cehetden yükseldi ve neticede II minilliyin evvellerinden Naxçıvanda ilkin şeher merkezleri yarandı.Bele şeher merkezlerinden olan II Kültepede, Govurqala, Qarabağlar, Oğlanqala, Plovtepe, Qazançıda arxeoloji tedqiqatlar aparılmışdır. Tunc dövründe Naxçıvan yüksek inceseneti ile Yaxın Şerq dünyasında tanınmışdır. Gemiqaya tesviri senet abideleri, bedii tertibatlı boyalı qablar (Boyalı Qablar medeniyyeti), tunc memulatları ve sair Naxçıvanın qedim tayfalarının heyat terzini, dini – ideoloji ve felsefi estetik dünyagörüşünü eks etdirir.

E.e. II minilliyin

<< 1 ... 4 5 [6] 7 8 ... 48 >>