ehemiyyetli, 61-i respublika ehemiyyetli, 31-i yerli
ehemiyyetli tarix ve medeniyyet abideleridir.
Qedim Qebele şeheri e. e. IV esrden b. e. V esrinedek (900 il) Azerbaycanın, - Qafqaz Albaniyasının, -
birinci paytaxtı olmuşdur.
Qedim Qebele haqqında yunan, Roma, ereb, fars, türk, ermeni, gürcü menbelerinde melumat vardır. Roma
müellifi Böyük Plini (I esr) Qebeleni Kabalaka, yunan coğrafiyaşünası Ptolemey (II esr) Xabala, ereb
tarixçilerinden Balazuri (IX esr) Xezer adlandırmışlar.
1959-cu ilden müntezem qazıntı aparan Qebele arxeoloji ekspedisiyası şeherin daha qedim ve böyük
hissesini aşkara çıxardı ve buranın e. e. IV - b. e. I esrlerine aid olduğunu müeyyenleşdirdi.
Arxeoloji tedqiqatlar zamanı Qebele erazisinde böyük tikililerin qalıqları, qala bürcleri, ocaq ve tendir
qalıqları, müxtelif dövrlere aid gil qabları, tunc, gümüş, qızıl, sedef ve sümükden bezek eşyaları, şüşe memulatı,
tikinti materialları, kerpic döşemeler, şeheri bulaq suyu ile techiz etmek üçün istifade olunmuş tüngler ve s.
aşkar edilmişdir.
Qedim Qebeleden tapılmış arxeoloji materialların dörd mine qederi Qebele rayon Tarix-Diyarşünaslıq
Muzeyinde mühafize, tedqiq ve nümayiş etdirilir.
Rayonun Hezre kendinde, meşe içerisindeki sahesi 3,5 hektara yaxın, orta esr qebiristanında tariximiz üçün
çox maraqlı olan abideler qalmaqdadır. Bu abideler Şirvan-Abşeron memarlıq mektebine aid türbelerden ve
senduqelerden ibaretdir. Türbelerin portallarında ve senduqelerin üzerinde nefis işlenmiş kitabeler hekk
olunmuşdur. Qebiristanda dörd türbe vardır:
1. Şeyx Bedreddin türbesi (1446-cı il);
2. Şeyx Mehemmed türbesi (XV esr);
3. Şeyx Mensur türbesi (XVI esr);
4. Türbe (XVI esr).
Qebiristandakı senduqeler de diqqeti celb edir. Hekkak ve xettatlar ereb elifbasının xüsusiyyetlerinden
istifade ederek senduqe ve başdaşlarına vurduqları naxışlarla yanaşı abidelerin bezeyinde haşiye, qaytan ve
cürbecür xalçalar şeklinde kitabe motivleri de işlenmişdir.
Müasir Qebele

<< 1 2 3 [4] 5 >>