prinsiplerinin tekmilleşmesi ve mürekkebleşmesi esasında yaradılmış onguşeli Mömine xatın türbesi monumental abidedir. Türbe yeraltı hissesinin quruluşu, xarici sethlerinin ve bu sethleri bir-birinden ayıran tillerin memarlıq bölgülerinin helli, elece de hendesi ornamentlerin tertibi cehetden misilsiz senet nümunesidir. Ecemi Mömine xatın türbesinin ornamentlerini hendesi sistemleri xatırladan mürekkeb naxış şebekesi ile hörmüş, kufi xetli kitabeleri ornament bezeklerine uyğunlaşdıraraq, abidenin ümumi kompozisiyasına daxil edilmesine ustalıqla nail olmuşdur.

Eceminin yaratdığı tikililerden biri de XIX esre aid fotodan melum olan qoşa minareden ve bunları birleşdiren baştağdan–portaldan ibaretdir. Bu abide, Mömine xatın türbesi de daxil olmaqla, böyük bir memarlıq kompleksinin giriş hissesidir. Bu komplekse daxil olan ve XIX esre kimi dağınıq halda qalmış Naxçıvan Cüme mescidi, menbelerde adı çekilen “Darülmülk” – Eldenizler sarayı ve “Dövletxana”–hökumet binası da Ecemi senetinin nümuneleridir.

Ecemi yaradıcılığı Azerbaycan ve Yaxın Şerq ölkeleri memarlığına böyük tesir göstermişdir – Marağadakı Göy günbezde (1196), Naxçıvandakı Gülüstan türbesinde (XIII esr), Qarabağlar türbesinde (XII–XIV esrler), Berde ve Selmas türbelerinde (XIV esr), türk memarı Sinanın (XVI esr) Istanbulda tikdiyi türbelerde Ecemi eneneleri yaşayır. 1926-cı ilde Gencede Nizaminin mezarı üstünde abide qoyularken Ecemi irsinden istifade edilmiş, Nizami türbesi Ecemi dühası ruhunda tikilmişdir. Bakıda ucaldılmış Nizami heykelinin kürsü hissesinde, Şuşadakı Vaqif türbesinde, Naxçıvan şeherindeki Hüseyn Cavid meqberesinde Eceminin memarlıq irsinin tesiri aydın hiss olunur. Meşhur Avstraliya senetşünası Ernest Dits qeyd edirdi ki, Sinanın Istanbulda tikdiyi türbeler Naxçıvan türbelerinin tesiri altında yaranmışdır. Sinan ordu mühendisi kimi 1535–36-cı illerde Iran seferi zamanı Naxçıvana gelib, Eceminin memarlıq mektebi ile tanış olmuşdur.

Eceminin

<< 1 [2] 3 >>