KENGERLİ BEHRUZ (ŞAMIL) ŞİRELİ BEY OĞLU (22.1.1892, Naxçıvan – 7.2.1922, Naxçıvan) – ressam, boyakar ve qrafik. Azerbaycan tesviri senetinde realist dezgah boyakarlığının teşekkülü, portret ve menzere janrlarının formalaşması Kengerlinin adı ile bağlıdır. Uşaq iken ciddi xestelik keçiren Kengerli ağır eşitdiyinden ümumtehsil mektebine gede bilmemiş, ressamlığa meyl göstermişdir. Tiflisde Qafqaz Inceseneti Teşviq Cemiyyetinin nezdindeki Boyakarlıq ve Heykelteraşlıq mektebinde oxumuşdur (1910–15). Kengerlinin ressam kimi püxteleşmesinde Celil Memmedquluzadenin ve “Molla Nesreddin” jurnalının böyük rolu olmuşdur. Yaradıcılığının ilk dövründe müellimi-mollanesreddinçi ressam O.Şmerlinqin ve telebe yoldaşı L.D. Qudiaşvilinin portretlerini çekmiş, karikatura ve satirik resmler, menzere ve meişet sehnelerini eks etdiren resm, akvarel ve boyakarlıq eserleri yaratmışdır (“Qoca kişi”, “Toy”, “Elçilik” ve s.). 1914-cü ilin iyununda ressamın Naxçıvandakı ilk böyük sergisi ve orada gösterilen resmleri hemyerlilerini heyran etmişdi. O vaxt “Iqbal” qezeti yazırdı: “Cavan ressamımız gelecekde iftixarımız olacaqdır”. Kengerlinin zengin bedii irsi qalmışdır. Cemi 7 il yaradıcılıq fealiyyeti ile meşğul olmağa macal tapmış Behruz Kengerli 2000-e qeder resm eseri yaratmışdır. O, realist ifadeliliyi, yüksek bedii-estetik deyeri ile diqqeti celb eden çoxlu portret, menzere, natürmort çekmişdir. Dövrünün qabaqcıl ziyalılarının, sade adamların portretleri (“Yaşlı kişi”, “Gürcü” ve s.), mövzu aktuallığına ve ideya mezmununa göre bu günün ictimai-siyasi hadiseleri ile sesleşen “Qaçqınlar” silsilesine daxil olan portretler canlılığı, reallığı ve psixoloji ifadeliliyi ile ferqlenir. Ressamın yaradıcılığında menzere janrı mühüm yer tutur. Onun menzerelerinde tebiet gözellikleri (“Şelale”, “Dağlıq menzere”, “Ilanlı dağ ay işığında”, “Güneş batarken”, “Ağrı dağı”, “Köhne qala”, “Eliabad kendinde darvaza “, “Yamxana kendine geden yol” ve s.), medeniyyet abideleri (“Mömine xatın türbesi”,

[1] 2 >>