üzlenmiş, ayrı-ayrı sethler müsteqil motivli naxışlarla işlenmişdir. Ornamentler kiçik kerpiclerden quraşdırılmış, gec mehlulu ile tava şeklinde birleşdirilerek sethlere berkidilmişdir. Türbenin qerbee baxan sethi diger sethlerden ferqli olaraq, giriş baştağı şeklinde tertib edilmişdir. Ornament bezekleri tikilinin memarlıq formaları ile hemahengdir. Serdabe ile yerüstü hisse arasındakı günbez de çatma tağlıdır. Serdabe günbezinin ortasında binanı nemişlikden qorumaq üçün silindrik formada xüsusi havatemizleyici boşluq qoyulmuşdur. Serdabeye qerb terefdeki pillekenlerle enilir. Esas fasaddakı giriş portalı çatma tağlı taxça, qapısı ise düzxetli tağ formasındadır. Yusif Küseyir oğlu türbesinin hem esas tikintisi, hem de bezek hörgüsü bir materialla–keyfiyyetli bişmiş kerpicle işlenmişdir. Bu da abidenin saya, aydın ve temiz hendesi biçiminin bütövlüyünü güclendirir, ona vahid, ifadeli, qırmızımtıl kolorit verir. Prizmatik gövde, piramidal günbez, üzlerin girinti-çıxıntıları, bol işıq-kölge çalarları ile bu koloriti zenginleşdirir. Kompozisiyasına, tektonik aydınlığına, hisselerinin mütenasibliyine, mühendis quruluşunun seviyyesine göre türbe yüksek bedii-memarlıq nümunesidir.

MÖMINE XATIN TÜRBESI – Naxçıvan şeherinde tarix-memarlıq abidesi. Azerbaycan milli memarlığının möhteşem abidesi, Şerq memarlığı incilerinden biri. 1186-cı ilde Naxçıvan şeherinin qerb hissesinde tikilmişdir (memarı Ecemi Ebu Bekr oğlu Naxçıvani). Azerb. Atabeyler dövletinin banisi Şemseddin Eldeniz arvadı Mömine xatının qebri üzerinde meqbere yaradılmasına qerar vermiş, onun tikintisini oğlu Mehemmed Cahan Pehlevan hicri 582-ci ilin meherrem ayında (aprel, 1186) başa çatdırmışdır. Elin yaddaşında “Atabey günbezi” adı ile qalmışdır. Abidenin baştağında kufi xetti ile bu sözler yazılmışdır: “Biz gedirik, ancaq qalır ruzigar. Biz ölürük, eser qalır yadigar”. Ümumi hünd. 34 m olmuş, sonralar 8 m hünd.-de olan xarici örtüyü dağılmışdır. Türbe yeraltı (serdabe) ve yerüstü hisselerden ibaretdir.

<< 1 ... 13 14 [15] 16 17 ... 29 >>