ibadetxanalarını da zaviye adlandırırdılar. Meğrib ölkelerinde zaviye mescidden, mektebden, övliya meqberesinden, mehmanxanadan ibaret dini binalar kompleksi kimi fealiyyet gösterirdi. Sonralar şimali Afrika övliyaları öz şagirdleri ve ardıcılları ile birlikde yaşadıqları binaları da zaviye ve ya ribat adlandırmağa başladılar. Ümumiyyetle, orta esrler zamanı zaviye sufi qardaşlıqları ardıcıllarının meskenlerinin adlarından biri olmuşdur. Onlar hem de ayin ve medeni-maarif merkezleri sayılırdı. Orta esrlerde Naxçıvanda mövcud olan bezi teriqet terefdarları mescidlere getmir, özleri üçün ayrıca tekyeler, zaviyeler tikir, orada yaşayır ve zikrle meşğul olurdular. Hürufi teriqetçileri bele zikr yerlerini xanegah, bektaşi ve neqşibendiler ise zaviye adlandırırdılar. Naxçıvan memarlıq mektebine aid edilen mescidin zahiri memarlıq siması, plan quruluşu ve özünemexsus kompozisiyası onun XVII-XVIII esrlerin zengin inşaat enenelerinin mehsulu olduğunu gösterir. XVII-XVIII esrlerde Azerb. memarlığında evvelki dövrün eneneleri ile yanaşı yeni tikinti meylleri de özünü gösterirdi. Inşaat tiplerindeki bu deyişiklik esasen dini telebatın daha geniş şekilde ödenilmesi ile elaqedar idi. Zaviye medresenin binası ilk baxışdan düzbucaqlı formada görünse de mürekkeb memarlıq quruluşuna malikdir. Bina yerden 1 m hündürlükdeki kürsülük üzerinde yerleşdirilmişdir. Ümumi sahesi 212 m2-dir, divarların qalınlığı 0,9 - 1,5 m arasında deyişir. Esas qalınlıq 90 sm-dir. Bişmiş kerpic ve eheng mehlulu ile inşa edilmişdir. Kerpicler iki ölçüdedir. 20 x 20 x 5 sm olan sarı rengli kerpiclerden binanın esas tikintisinde istifade olunmuşdur. XIX esrin 2-ci yarısında mescidin esaslı temiri zamanı 26 x 13 x 5 sm-lik qırmızı rengli kerpiclerden daha çox istifade edilmişdir. Bu kerpiclere sonradan tikilen ş. ve şm. divarlarda, otaqların arakesmelerinde, minarenin ve binanın başına elave olunmuş antamblementde, parapetde ve elece de binanın fasadında da geniş yer verilmişdir. Zaviye medrese binası ister

<< 1 ... 21 22 [23] 24 25 ... 29 >>