Parlament
Parlament ve onun terkibi
Azerbaycanın parlamentarizm tarixinde Azerbaycan Xalq Cümhuriyyeti Parlamentinin öz yeri vardır. 1918-ci il noyabrın 16-da Bakıda yeniden fealiyyete başlamış Azerbaycan Milli Şurası hemin il
Parlamentin açılışı. Bakı, 1918, 7 dekabr
noyabrın 19-da respublikada ali hakimiyyet orqanı kimi 120 neferden ibaret Azerbaycan Cümhuriyyeti Parlamentini yaratmaq haqqında qanun qebul edir.
1918-ci il dekabrın 7-de gündüz saat 1-de Hacı Zeynalabdin Tağıyevin keçmiş qız mektebinin binasında müselman Şerqinde ilk defe olaraq Azerbaycan Cümhuriyyeti Parlamentinin ilk iclası tenteneli şekilde açılır.
Parlamentin iclasında «Müsavat» fraksiyasının teklifi ile Elimerdan bey Topçubaşov Parlamentin sedri, doktor Hesen bey Ağayev ise sedrin birinci müavini seçilirler. Elimerdan bey Topçubaşov bu vaxt İstanbulda olduğu üçün Parlamente Hesen bey Ağayev sedrlik edir. 1918-ci il dekabrın 28-de Azerbaycan hökumeti, Parlamentin ağsaqqallar şurasının iştirakı ile keçirdiyi iclasında Avropada ümumi sülh konfransında iştirak etmek üçün Parlamentin sedri Elimerdan bey Topçubaşovun sedrliyi ile Parise gönderilecek xüsusi nümayende heyetini müeyyen edir.
Parlamentin yaradılması haqqında qebul edilmiş qanunda Parlamentin 120 neferden ibaret olması nezerde tutulmuşdu. Hemin qanunda Azerbaycan ehalisinin ümumi sayına müvafıq olaraq ermeni nümayendeleri üçün 21 yer, rus nümayendeleri üçün ise 10 yer ayrılmasına baxmayaraq onlar Azerbaycan Parlamentinin ilk iclasının açılışında iştirak etmemişdiler. Rus Milli Şurası 1919-cu il yanvarın 31-den, ermeniler ise hemin ilin fevralından Parlamentin işine qatılmışdılar.
Parlamentin açılışına hesr olunmuş xatire medalı
1919-cu ilin axırlarına yaxın Parlamentde 11 müxtelif partiya fraksiyası ve qrupunu cemi 96 deputat temsil edirdi. Parlamentdeki siyasi partiyalar ve qurumların qüvveler nisbeti aşağıdakı kimi idi: «Müsavat» ve biterefler fraksiyası - 38 nefer, «İttihad» - 13 nefer, «Ehrar» - 6 nefer,
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç