Ağayev Hesen bey

Hesen bey Meşedi Hüseyn oğlu Ağayev 1875-ci ilde Gence şeherinde anada olmuşdur. Görkemli ictimai – siyasi ve dövlet xadimi, Azerbaycan Xalq Cümhuriyyetinin banilerinden ve rehberlerinden biri olmuşdur. Orta tehsilini Gencedeki klassik gimnaziyada almışdır. Hacı Zeynalabdin Tağıyevin maddi kömekliyi ile Moskva Universitetinin tibb fakültesine daxil olmuş ve 1901-ci ilde oranı müveffeqiyyetle bitirmişdir.

Hesen bey Gencede hekimlik fealiyyeti ile yanaşı, qezet ve jurnallarda meqaleler de derc etdirmişdir. "Hümmet" teşkilatının tapşırığı ile Azerbaycan diline tercüme etdiyi "Silk, sinif, firqe" kitabçası Tiflisde Celil Memmedquluzadenin "Qeyret" metbeesinde çap olunmuşdur (1906). Hemin kitabçanın neşrine göre teqiblere meruz qalan Ağayev İrana mühaciret ederek, bir müddet orada yaşamışdır.

Mühaciretden qayıtdıqdan sonra Gencede rus dilinde çıxan "Yujnıy Kavkaz" qezetinin redaktoru, müselmanlar arasında maarifçiliyi yayan cemiyyetin rehberi olmuşdur. 1914-cü ilin sonlarında Xudadat bey Refibeyli ile birlikde Gencede ilk sehiyye cemiyyeti yaratmışdır.

1917-ci ilde Rusiyada baş vermiş Fevral inqilabı Azerbaycanın diger görkemli ictimai-siyasi xadimleri kimi, Ağayevin de sonrakı heyat ve fealiyyetinde helledici rol oynamışdır. Yeni şeraitde Nesib bey Yusifbeylinin rehberliyi ile Gencede yaradılmış "Türk Edemi-Merkeziyyet Partiyası"nın yaradıcılarından biri de Hesen bey olmuşdur. Hesen bey Ağayev 1917-ci ilin aprelinde Bakıda çağırılmış Qafqaz müselmanları qurultayında iştirak etmiş ve Rusiya daxilinde Azerbaycana muxtariyyet verilmesinin ardıcıl terefdarlarından olmuşdur.

1917-ci ilin iyununda Mehemmed Emin Resulzadenin rehberlik etdiyi "Müsavat" partiyası ile Nesib bey Yusifbeylinin "Türk Edemi-Merkeziyyet Partiyası" birleşerek, "Türk Edemi-Merkeziyyet-Müsavat" partiyası adlandırılmışdır. “Müsavat”ın 1917-ci il oktyabrın 26-31-de keçirilmiş birinci qurultayında Hesen bey partiyanın merkezi komitesinin üzvü, ilin axırlarında ise

[1] 2 3 >>