Axundzade Memmedsadıq

Memmedsadıq Semih oğlu Axundzade (Memmed Sadıq Aran) 1895-ci ilde Zengezur qezasının Qarakilse nahiyesinin (indiki Sisyan rayonu) Urud kendinde ruhani ailesinde anadan olmuşdur. Onun babası Tiflisde Qafqazın Şeyxülislamı vezifesini daşımışdır. Atası Semih bey dövrünün tanınmış ziyalılarından olmuşdur.

Memmedsadıq erken yaşlarından, edebiyyatla, elmle maraqlanmış, bu işde atasının tesiri böyük olmuşdur. İlk tehsiline atasının kendlerinde tikdirdiyi mektebde başlamış, daha sonra Qarakilsede ibtidai mektebi bitirmiş, Naxçıvandakı 8 illik orta dereceli rus mektebinde tehsilini davam etdirmişdir. İlk yazıları Bakıda “Açıq söz” qezetinde ve “Füyuzat” jurnalında derc olunmuşdur.

Mirze Memmedsadıq 1917-ci ilde Gorusda mekteb açaraq uşaqların tehsili ile meşğul olmuşdur. 1918-ci il mayın 28-de Azerbaycan Xalq Cümhuriyyetinin qurulmasından sonra keçirilen parlament seçkilerinde Zengezurdan millet vekili seçilmiş, Müsavat partiyasının qaçqınlar üzre komissiyasının üzvü olmuşdur.

Mirze Memmedsadıq Axundzade 1920-ci il aprelin 27-de Azerbaycan Xalq Cümhuriyyetinin süqutundan sonra bir müddet Müsavat partiyasının Qarabağda gizli fealiyyet gösteren teşkilatına rehberlik etmişdir. O, Azerbaycandan mühaciret ederek Türkiyeye geden soydaşlarımızın İstanbulda qurduqları Milli Azerbaycan Teşkilatı ile elaqe yaratmaq üçün İran üzerinden Türkiyeye getmişdir. Bir müddet sonra yeniden Azerbaycana qayıdarken Tiflisde hebs edilmiş, iki il işgencelere meruz qalmışdır. Hebsxanadan azad edilenden sonra 1924-cü ilde İrana, oradan Türkiyeye getmiş, Müsavat partiyasının xarici bürosunun üzvü kimi milli mücadileye davam etmişdir. O, “Yeni Qafqaz”, “Odlu yurd”, “Azeri-Türk”, “Yaşıl yarpaq”, “Türk yolu” ve “Ergenekon yolu” jurnallarında, ayrı-ayrı qezetlerde Azerbaycan haqqında meqaleler ve şeirler yazaraq Memmed Sadıq Aran imzası ile derc etdirmişdir.

Memmed Sadıq Aran iki il Finlandiyada çalışmış ve «Turan» adlı bir qezet neşr etmişdir. 1936-1941-ci illerde

[1] 2 >>