Muxtar Efendizade 1880-ci ilin yanvar ayında Ağdaş rayonunun Şemsabad kendinde bir müderris (medrese müellimi) ailesinde anadan olub. Altı yaşında iken atası Hacı İsmayıl Efendini itiren kiçik Muxtar anası Zeynab Kerim Efendi qızının himayesinde yaşayıb.

Uzun müddet (1886-1904) Azerbaycanın müxtelif medreselerinde (Ağdaş, Şamaxı, Quba, Bakı) tehsil alan Muxtar Efendizade hele 8 yaşında iken hafiz adını alıb. 1904-1905-ci illerde o, Qubada "Üsuli-cedid" mektebi açıb ve bir il sonra, 1906-cı ilin axırlarında maarifçilik fealiyyetini davam etdirmek üçün öz veteni Ağdaşa qayıdıb.

Hele genc iken Muxtar Efendi Ağdaşda maarifçiliyin inkişafında müstesna rol oynayıb. Hemin dövrde "Yaşlılar üçün kurs" (1906), "Neşri-maarif" (1906), "Darülirfan mektebi" (1906), qiraetxana (1906), teatr (1908), "Seadet" qız mektebi (1909) onun ağır zehmetinin neticesinde yaranıb. 1909-1910-cu illerde açılan ve "Rus-tatar mektebi" kimi meşhur olan qedim tedris ocağı da Muxtar Efendinin zehmetinin behresi idi.

Bütün elmlere derinden yiyelenen Muxtar Efendi Azerbaycanın ekser rayonlarında onun özünün kömeyi ile açılan medreselerde müveffeqiyyetle dersler keçirdi. Gencler, yeniyetmeler, hetta yaşlılar da dini, felsefi ve deqiq elmlerin sirlerine yiyelenmek üçün mehz onun ders dediyi medreselere axışırdılar. O medreselerde dil ve edebiyyat derslerine xüsusi ehemiyyet verilirdi.

Muxtar Efendinin Azerbaycan medeniyyeti ve maarifçiliyinin inkişafındakı misilsiz xidmetlerinden biri de iyirminci esrin evvellerinde (1907) davamlı tezyiqlere meruz qalaraq ucqar bir rayonda ilk teatr yaratmasıdır.

1907-ci ilde geleceyin meşhur bestekarı Zülfüqar Hacıbeyov Ağdaşa tercüman vezifesinde işlemeye gönderilir. Muxtar Efendi Zülfüqar Hacıbeyovla görüşür ve onlar o vaxtlar üçün nadir bir hadise kimi qebul olunan ilk teatr yaratmaq qerarına gelirler.

1908-ci ilin 10 aprelinde teze yaranmış ilk teatrda Reşid bey Efendiyevin "Qan ocağı" eserinin ilk tamaşası sehneye qoyulur. Çox maraqlı cehet bu idi

[1] 2 3 ... 5 >>