Qarazire ve ya Çörekotu haqqında
Latın dilinde – Nigella sativa.
Türk dilinde – Çörekotu.
İngilis dilinde – Black seed.
Rus dilinde – Çernuşka pasevnaya.

Qarazire haqqında meşhur hedis Peyğemberimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) terefinden gelmişdir. Muhemmed Peyğember (sallallahu aleyhi ve sellem) elinde bir neçe toxum tutaraq demişdir ki, “Bu qara deneler ölümden başqa her derde dermandırlar.” Hemin qara deneler qarazire idi.

Qarazirenin yayılması
Avropada daha çox cenub tereflerinde, şimali Afrikada, Asiyada tebii olaraq tebietde biten bir bitkidir. Azerbaycanda demek olar her bölgemizde yabanı olaraq bitmekdedir. Son dövrler qarazireye olan telebat artdığından Respublikamızın bir çox bölgelerinde becerilmekdedir.

Qarazirenin kimyevi terkibi
Çörekotu toxumlarında 100-den çox kimyevi maddeler ve birleşmeler aşkarlanmışdır. Elm inkişaf etdikce bu maddelerin sayıda artmaqdadır. Toxumların terkibinde yağlar, efirli yağlar bunlara fitosterollar, qlikolipidler, ve fosfolipidler aiddir. Toxumun terkibinde sabit yağlar 35-41 faiz, efirli yağlar 1,5 faiz, amin turşular ( lizin, izoleysin, leysin, valin, alanin, fenilalanin, sistin, qlütamin turşusu, aspargin turşusu, prolin, serin, tereonin, triptofan ve tirozin.) bunlardan başqa karbohidratlar, alkoloitler, orqanik turşular tanin qatran acı maddeler saponinler melantin melantigenin. Toxumlar liflerle zengindirler. Minerallardan (Fe, Na, Cu, Zn, P ve Ca) vardır. Vitaminlerden. C vitamini, tiamin, niasin, piridoksin ve fol turşuları vardır) toxumlardan alınmış yağların terkibinde serbest sterollar, steril esterler, steril qlükozitler ve turşulaşmış steril qlükozitler vardır. Toxumlarında yeni bir alkoloit nigellizin aşkarlanmışdır ki bu alkoloit yalnız qarazirenin terkibine xasdır. Bunda başqa nigellimin nigellidin alkoloidleride aşkar edilmişdir. Efirli yağlarında ise doymamış yağlardan karvon, alfa – pinen, ve p-simen vardır. Farmakoloji olaraq antioksidant madde olaraq timokinon, dimetilkinin,

[1] 2 3 4 >>