Qlükoza orqanizmin esas enerjı menbeyi, "yanacağı"dır. Beyin hüceyrelerine qlükoza xüsusile lazımdır.

Qlükozanın çatışmazlığı zamanı "hipoqlikemiya" inkişaf edir. Hipoqlikemiyanın ilk simptomları ile insanların ekseriyyeti üzleşib. Vaxtında qida qebul etmedikde biz aclıq, baş ağrısı, halsızlıq, başgicellenmesi hiss edirik. Lakin şekerli diabet xestelerinde hipoqlikemiya daha ağır keçir ve çox ağır pozulmalarla hetta ölümle neticelene biler.

Şekerli diabet xestesi hipoqlikemiya zamanı bu kimi simptomları hiss edir:

- keskin aclıq

- halsızlıq ve yorğunluq

- titreme

- soyuq ter

- ürekdöyünmesinin tezleşmesi

- patoloji qorxu

- görmenin pozulması

- dil ve dodaqların keyimesi.

Eger xesteye vaxtında kömek edilmezse, insan özünden gede biler ve onda hipoqlikemik koma inkişaf ede biler.

Hipoqlikemiyanın esas sebebleri:

- insulinin düzgün yeridilmemesi ve ya artıq dozada yeridilmesi

- qida qebulları arasında uzun fasileler, qebul etdiyi qidalarda karbohidratların az olması

- güclü fiziki gerginlik ve ya güclü stress

- spirtli içkilerin qebulu (xüsusile çoxlu miqdarda ve acqarına)

- keskin infeksion xestelikler, heraretin artması

- hamilelik (xüsusile hamileliyin evvelinde)

- cerrahi emeliyyat

- böyrek ve ya qara ciyer çatışmazlığı.

Koma çox tez inkişaf ede biler (bir neçe deqiqe erinde). Bu sebebden etrafdakıların xesteye tez ve düzgün kömek etmeyi çox vacibdir. Bundan xestenin tek sağlamlığı deyil, heyatı da asılı ola biler.

Hipoqlikemik koma tek şekerli diabet zamanı deyil, insulinoma (insulin ifraz eden toxumasının şiş xesteliyi) zamanı da baş vere biler. İnsulinoma zamanı koma qefilden baş verir.

Hipoqlikemiyanın ilk simptomlarında ailenin bir üzvü derhal "tecili yardım" çağırmalı, digerleri ise xesteye kömek etmelidir.

Xesteye derhal 2 tike şeker, 1 qaşıq bal ve ya şirin mürebbe, peçenye vermek lazımdır. Daha sonra xesteye sıyıq ve ya 1 tike çörek, şirin meyve vermek olar. Xeste huşunu itirirse,

[1] 2 >>