elaqede olan bronxial astmalı xesteler aiddir; tez-tez respirator xesteliklerden ve ya teneffüs yollarının başqa xesteliklerinden eziyyet çekirler. Fiziki ve güclü emosional yüklenmeler de astmatik statusu tez-tez provokasiya edir. Aspirin ve beta-blokatorlar qebul eden pasiyentler de risk qrupuna aiddir. Lakin bezen astma mehz astmatik tutma ile debüt edir. Bu zaman simptomatikaya panika ve ölüm qorxusu da qoşulur.
Astmatik statusun klinik tezahürleri
Simptomatika astmatik statusun merhelesinden birbaşa asılıdır ve def etmek mümkün olmadıqda birinci merhele tedricen şok veziyyetine, sonra ise komaya keçe biler.
I merhele – nisbi kompensasiya. Pasiyentin huşu normaldır, ünsiyyete açıqdır, özünü adekvat aparır ve daha asan nefes alacağı veziyyet almağa çalışır. Adeten, oturur, nadir hallarda ayaq üste durur, gövdesini azacıq öne doğru eyir ve elleri üçün dayaq nöqtesi axtarır. Boğulma tutması adi tutmalarla müqayisede daha intensivdir, verdiş olunmuş preparatlarla def edile bilmir. Tengnefeslik ve burun-dodaq üçbucağının aydın nezere çarpan sianozu, bezen terleme qeyd olunur. Belğemin olmaması heyecanverici simptomdur ve pasiyentin veziyyetinin daha da pisleşeceyine işare edir.
II merhele – dekompensasiya ve ya lal ağciyer merhelesi. Tutmanı vaxtında aradan qaldırmaq mümkün olmadıqda ağciyerlerde qeyri-produktiv hava çoxalır, bronxlar ise daha da spazmatik olur, neticede ağciyerler, demek olar ki, ekskursiya etmir. Qanda hipoksiya ve hiperkapniya artır, metabolik prosesler deyişir; oksigen çatışmazlığı maddeler mübadilesinin aralıq mehsullarının yaranmasına, neticede qanda asidozla (turşulaşma) sonlanmaya getirib çıxarır. Pasiyentin huşu normal olur; lakin onun reaksiyaları tormozlanır, barmaqların keskin sianozu, körpücükaltı ve -üstü çalanın derinleşmesi, qeyd olunur; döş qefesi havalı olur ve ekskursiya, demek olar ki, sezilmir. Ürek-damar sistemi terefinden pozulmalar (tezyiq azalır, tezleşmiş, zeif, aritmik, bezen sapvari nebz) da qeyd olunur.
III
»Xestelikler haqqinda umumi melumat
»Saglamliq, heyat bilgileri
»Oxu zalına keç