lokalizasiyası spermatogenez üçün mühüm olan optimal temperatur (32°C) rejimine nail olmaqla bağlıdır. Her bir xaya bir neçe qişa ile örtülüdür; paylardan, düz ve qıvrım borucuqlardan ibaretdir. Her bir xayanın arxa sethine xaya artımı birleşmişdir. Bu artımlardan toxumçıxarıcı axarlar başlayır.

Xayaların hipoplaziyasının sebebleri
Xayaların hipoplaziyası embrional dövrün erken merhelelerinde hemin vezilerin formalaşma prosesinin pozulması neticesinde inkişaf edir. İnkişafın pozulması ne qeder erken baş verirse, anomaliya da bir o qeder derin olur. Normal halda cinsi veziler dölün iki strukturundan – embriogenezin indifferent merhelesinde Volf ve Müller axacaqlarından formalaşmağa başlayır. Qonadların sonrakı differensiasiyası dölün genetik cinsi ile elaqeli olaraq baş verir. Xayaların formalaşması Y xromosomunun qısa çiyninde yerleşen SRY geni ile tenzimlenir. Bu gen xüsusi zülalı – xayaların inkişaf faktorunu kodlaşdırır. Embrionun xayaları çox erken aktiv endokrin orqana çevrilir: Volf kanallarından sintez olunan testosteronun tesiri altında xaya artımları, toxumçıxarıcı axacaqlar ve toxum qovuqcuğu, antimüller faktorunun tesiri altında ise kişi cinsli dölün Müller axarının inkişafı basqılanır. Xayaların esası embrionun periton boşluğunda qoyulur, lakin doğum anında qasıq kanalı vasitesile xayalığa düşür. Xayaların inkişafı pubertat dövründe aktiv davam edir ve 17-18 yaşda başa çatır.

Xayaların hipoplaziyasının esas sebebi xromosom ve genetik anomaliyalardır (cinsi xromosomların miqdarının ve strukturunun pozulması, dölün cinsinin differensiasiyasına cavabdeh olan genlerin zedelenmesi). Mes., Klaynfelter sindromu zamanı xayaların hipoplaziyası kariotipde artıq X xromosomu (47ХХУ, 48XXXY); Şerşevski-Terner sindromunda ise X xromosomunun hisseciyinin Y xromosomuna translokasiyası ve ya X xromosomunun mozaisizmi ile elaqelidir. Rudimentar xaya sindromunda daxili orqanlar eyni zamanda hem Müller, hem de Volf axacaqlarından formalaşır. Bu uşaqda kişi ve

<< 1 [2] 3 4 5 >>