Xal (nevus) – derinin anadangelme ve ya qazanılmış xarakterli xoşxasseli piqment töremesidir. Xallar forma, ölçü ve rengine ferqlenir: leke şeklinde yastı ve ya qabarıq, nöqtevi ve ya iri ölçülü, açıq deri renginden tutmuş tünd-qehveyi renge qeder. Elverişsiz xarici amillerin tesirinden (travma, ultrabenövşeyi şüalar ve s.) xallar bedxasseli töreme – melanomaya keçe biler.

Xalların yaranma sebebleri
Anadangelme nevuslar
Xalların yaranma sebebleri 2 qrupa ayrılır: anadangelme ve qazanılmış. Anadangelme nevus embrional inkişaf qüsurudur. Onun esasında melanoblastların (melanositlerin selefleri) neyroektodermal borucuqdan deriye miqrasiya prosesinin pozulması dayanır. Bu piqment hüceyrelerinin deride toplanması xalların (nevus) yaranmasına getirib çıxarır.

Ölçüsünden asılı olaraq xallar xırda (d – 0,5- 1,5 sm), orta (d – 1,5-10 sm) ve iri (d> 10 sm). Müeyyen bir anatomik nahiyeni (meselen, sağrı) ehate eden nevuslar neheng adlanır.


Xırda xallar bedxasseli şişe transformasiya baxımından tehlükesiz hesab olunur, orta, iri, xüsusen neheng nevuslar ise maliqnizasiyaya daha çox uğrayır. Neheng nevusların bedxasseli şişe keçme ehtimalı 10-50% teşkil edir. İri xallara sahib olan insanlar dermatoloq ve onkoloqun müşahidesi altında olmalıdır. Bu tip nevusların ultrabenövşeyi şüalanmadan qorunması, bezi hallarda ise profilaktik meqsedle kesilib götürülmesi meslehetdir.

Qazanılmış nevuslar
Heyat boyu xalların sayı daima deyişir. Onlar yeni nahiyelerde yarana, kontur, reng ve relyeflerini deyişe biler. Bu sebebden xallara daima nezaret etmek, şübheli elamet olduqda derhal hekime müraciet etmek lazımdır.

Xalların yaranması hem de genetik xarakterlidir: valideynde olan xalların uşağa ötürülme ehtimalı yüksekdir.

Xalların sayının artması hormonal deyişikliklerle (pubertat ve hamilelik dövründe) bağlıdır. Deri infeksiyaları (sızanaqlar, qıcıqlanma, sepki ve s.) epidermisin iltihabi deyişikliklerine sebeb olmaqla yeni xalların yaranmasına sebeb olur. Lakin

[1] 2 3 ... 5 >>