Neyrosirkulyator distoniya (NSD) – ürek-damar sisteminin neyro-endokrin tenzimin pozulması neticesinde yaranan funksional xarakterli pozğunluqları ile seciyyelenir. Neyrosirkulyator distoniya polietioloji geneze malik olub, stress amillerinin tesirinden yaranan ve ya ağırlaşan müxtelif tezahürlerle (xüsusen ürek-damar simptomatikası) müşayiet edilir, xoşxasseli gediş ve qenaetbexş proqnozla ferqlenir.
Neyrosirkulyator distoniya barede ümumi melumat
Neyrosirkulyator distoniyanın edebiyyatda bezen «üreyin nevrozu», «neyrosirkulyator asteniya», «oyanıq ürek» termini ile ifade olunur. Ürek-damar sisteminin funksional pozğunluqlarının 2 növü mövcuddur: vegetativ-damar ve neyrosirkulyator distoniya. Vegetativ-damar distoniyası sinir, endokrin ve diger sistemlerin üzvi zedelenmeleri ile müşayiet olunan vegetativ disfunksiyanın müxtelif tezahürlerini özünde birleşdirir. Neyrosirkulyator distoniya müsteqil nozoloji forma olub, vegetativ disfunksiyadan bir sıra xüsusiyyetleri – klinik tezahürler arasında ürek-damar simptomatikasının üstünlük teşkil etmesi, vegetativ tenzimin birincili – funskional menşeli pozulmaları ve üzvi patologiya, o cümleden nevrozla bağlılığın olmaması ile seçilir.
Kardioloji ve terapevtik profilli pasiyentler arasında neyrosirkulyator distoniyanın ratsgelme tezliyi 30-50%-dir. NSD müxtelif yaşlarda inkişaf ede biler. Adeten cavanlarda, xüsusen qadınlarda (kişilere nisbeten 2-3 defe artıq) rast gelinir. Xestelik nadir hallarda yaşı 15-den aşağı, 40-dan yuxarı olan şexslerde qeyde alınır.
Neyrosirkulyator distoniyanın tesnifatı
Etioloji formalara esasen neyrosirkulyator distoniya bir neçe formaya bölünür: essensial (konstitutsional-irsi), psixogen (nevrotik), infeksion-toksiki, dishormonal, qarışıq, elece de fiziki gerginlikle assosiasiyalı NSD.
V.P.Nikitin (1962) ve N.N.Savitski (1964) tesnifatı üzre aparıcı klinik sindromdan asılı olaraq, neyrosirkulyator distoniyanın 4 tipi ayırd edilir: kardial (ürek fealiyyetinin pozulmalarının
»Xestelikler haqqinda umumi melumat
»Saglamliq, heyat bilgileri
»Oxu zalına keç