Luizanın menimle görüşmeye neye göre can atmasını heç vaxt başa düşmürdüm. O, meni sevmirdi; arxamca danışanda ise en nezaketli tonda pis sözler deyirdi. Luiza sert sözleri de birbaşa, lakin hedden artıq mülayim şekilde ifade edirdi. Luizanın ikibaşlı sözleri, köks ötürmesi öldürücüydü; amma onun gözel ellerinin yüngül hereketleri tikanlı nitqinden daha elvan idi. Bu qadın en zeherli komplimentler ustasıydı.
Biz biri-birimizi düz iyirmi beş il idi ki, yaxından tanyırdıq; amma men heç vaxt inanmırdım ki, köhne tanışlıq onun üçün nese ehemiyyetli bir şey olsun. Luiza meni kobud, sert, abırsız ve edebsiz hesab edirdi. Men qarışıq suallar içinde itib-batmışdım: axı ne üçün o, menden el çekmir? Çox qeribeydi: Luiza meni rahat buraxmır, ele hey seher yemeyine, nahara devet edirdi.
Luiza şenbe ve bazar günleri meni şeher etrafındakı bağına bir-iki defe nahara devet etdi. Nehayet, başa düşdüm ki, bu, ne meseledir; Luizaya ezab veren şübhe vardı; o, menim ona inanmadığımı bilirdi, ele buna göre de meni sevmirdi; bununla bele, menimle temasdan qaçmırdı, çünki men yegane adam idim ki, onu ciddi qebul edirdim, bu da onu qezeblendirirdi.
Luiza daim narahat idi; çalışırdı ki, men ona teslim olum, sehvlerimi boynuma alım. Görünür, Luiza dumanlı da olsa, hiss etmişdi ki, men onun iç üzünü tanımağa başlamışam. O da deriden-qabıqdan çıxırdı ki, meni öz heqiqetine inandırsın, lakin men inadımdan el çekmirdim; amma Luizanın xalis yalançı olmasına sona qeder emin deyildim. Ola bilsin ki, o, özünü başqalarına nisbeten daha az aldadırdı; belke de qelbinde adamlara gülürdü. Eger beleydise, onda düşünürdüm ki, bizim her ikimiz fırıldaqçıyıq, bizi biri-birimize bağlayan ümumi bir sirr var, onu da heç kim bilmir ve ağlına bele getirmir.
Men Luizanı ere getmemişden qabaq tanıyırdım. Luiza çelimsiz, arıq bir qız idi; onun qemli, iri gözleri vardı. Valideynleri onu çox sevirdi; hansısa xestelikden sonra, deyesen yoluxucu idi, onun üreyinde problemler yarandı ve ele buna göre de
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç