gelib meni, insan iti neçe pulla alırsa o çür, heç üzüme baxmadan alıb özünle aparanda menim üreyimde keder ve qorxu hissi yarandı. Ancaq o zamandan çox vaxt keçib. Sen mene qarşı merhemetli olmusan, Çarli, helim insan öz itine qarşı nece merhemetli olursa, bax elece. Üreyin ise hemişe bum-buz olub, orada heç vaxt mene yer olmayıb. Buna baxmayaraq sen menimle vicdanlı reftar etmisen, hereketlerin edaletli olub. Senin cesaretli addımlar atmağın, tehlükenin gözüne dik baxmağın menim gözlerimin qarşısında baş verib. Men seni başqaları ile müqayise edib senin onların arasında alnıaçıq dayandığının şahidi olmuşam. Senin sözlerin müdrik, danışığın düz olub ve men get-gede seninle fexr etmeye başlamışam, ta o vaxta qeder ki, üreyim de, fikirlerim de yalnız sene mexsus olub. Sen menimçün semanı heç vaxt terk etmeyen parlaq güneş olmusan. Men hara baxırdımsa öz güneşimi görürdüm. Senin üreyin ise yene de soyuq idi.
-Düzdür, - men dillendim. - Bu bele olub. Men sene qarşı soyuq olmuşam. Ancaq bu evveller bele olub. İndi menim üreyim yaz güneşinden eriyen qara benzeyir. Hiss edirem ki, qelbimin derinliyinden çayların şırıltısının sesi gelir, göy otlar cücerir. Üreyimin sesi mene quşların civiltisini xatırladır, biz qışa birlikde qalib geldik, Passuk ve bu sınaq mene qadın mehebbetinin ne olduğunu anlatdı.
O xefifce gülümsedi, mene sığındı ve dedi:
- Şadam.
Bundan sonra o, başını sineme qoyub bir müddet sakitce uzandı. Ağır-ağır nefes alan Passuk pıçıltı ile söhbete başladı:
- Menim seferim buradaca bitir, çox yorulmuşam. Ancaq evvelce başqa bir şey haqqında danışmaq isteyirem. Neçe iller bundan qabaq, men balaca qız olanda atamın komasında bir qucaq xez derinin üstünde oynayırdım. Kişiler ova getmişdi, qadınlar ve oğlanlar da vurulmuş ovu getirmekde onlara gömek edirdiler. Bu hadise yaz vaxtı baş vermişdi. Men komada tekce idim. Birden qış yuxusundan yenice ayılmış yeke boz ayı başını komadan içeri soxub fısıldadı. Bu zaman menim
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç